Cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, kinh tế “nông nghiệp xanh” giữ vai trò chủ lực, môi trường sống an lành, đời sống văn hoá, tinh thần của người dân được quan tâm, chăm lo đã tạo nên bức tranh toàn cảnh ấn tượng của xã Bạch Đằng đang từng ngày đổi mới, bắt nhịp thời đại, xứng danh lá cờ đầu trong phong trào xây dựng Nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu của thị xã Kinh Môn (tỉnh Hải Dương).

Lấy dân làm gốc

Năm 2014 xã Bạch Đằng được UBND tỉnh công nhận xã NTM, là một trong hai xã của thị xã Kinh Môn về đích NTM ngay từ giai đoạn đầu. Không bằng lòng với thành quả đã đạt được, Đảng bộ và nhân dân trong xã tiếp tục nỗ lực bứt phá vươn lên. Mỗi cán bộ, đảng viên thấm nhuần nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới trên tinh thần “xây dựng NTM có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, lấy người dân làm trung tâm, lấy sức dân để chăm lo cho dân”. Thực hiện quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn lực của cấp trên, huy động sự đóng góp của nhân dân hoàn thiện công trình kiểu mẫu, tạo điểm nhấn rõ nét, được nhân dân đồng tình, hưởng ứng tích cực.

Ông Trần Văn Tặng, Chủ tịch UBND xã Bạch Đằng cho biết: khi xây dựng NTM, Bạch Đằng xác định “lấy dân làm gốc”, người dân là chủ thể tham gia đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng và chính họ thừa hưởng những thành quả đó. Xã không chạy theo thành tích, sa vào các tiêu chí cứng, phải huy động nguồn vốn lớn. Lãnh đạo địa phương xác định trước khi xây dựng hạ tầng NTM phải tạo được nền tảng nhận thức về NTM vững chắc. Trong quá trình thực hiện, mọi ý kiến của người dân đều được tôn trọng vì lãnh đạo xã xác định, nhân dân chính là chủ thể của phong trào. Nhờ sức mạnh toàn dân mà mọi khó khăn, vướng mắc dần được tháo gỡ. Ở đây, cán bộ, công chức không có khái niệm làm hết giờ mà chỉ làm hết việc. Không sách nhiễu, phiền hà, không máy móc, quy trình chính là cách mà chính quyền địa phương tạo dựng lòng tin trong nhân dân. Có lẽ vì điều này mà địa phương từ xã khó đã trở thành xã NTM kiểu mẫu đầu tiên của thị xã.

Ông Vũ Văn Vận, đảng viên 65 năm tuổi Đảng thôn Trạm Lộ nhận xét: “Đội ngũ cán bộ, đảng viên trẻ kế cận luôn nêu cao tinh thần: dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, kết quả các công trình kiểu mẫu thể hiện rõ năng lực, trách nhiệm trước Đảng trước dân nên nhân dân rất tin tưởng, tự nguyện hiến công, hiến kế, tiền của, đất đai góp phần làm nên những công trình lịch sử của quê hương”.

Ông Tiên Quang Thành ở thôn Kim Lôi, xã Bạch Đằng từng tự tay phá tường bao để hiến một phần đất thổ cư của nhà, mở rộng đường chung, ông chia sẻ: Hiểu được ý nghĩa thiết thực của phong trào nên dù ít hay nhiều, bà con ai cũng mong muốn đóng góp vì cái chung. Giờ đây, khi xã vinh dự là một trong những địa phương đầu tiên của tỉnh đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, chúng tôi cũng thấy hãnh diện, tự hào do có công sức của mình trong đó. Từ trong phong trào đã xuất hiện nhiều tấm gương điển hình “ăn cơm nhà, làm việc thiện giúp dân’’ như gia đình các ông, bà: Bùi Quang Túc, Nguyễn Mạnh Can thôn Trạm Lộ, Tiên Quang Thành, Tiên Văn Lộ, Trần Việt, Ngô Quý Quynh thôn Kim Lôi, Phan Thị Lan, Vũ Văn Vận thôn Đại Uyên. Hơn 10 năm về nghỉ hưu thì cũng từng ấy thời gian ông Nguyễn Công Bách thôn Kim Lôi gắn bó với công việc “làm đẹp cho quê hương” không quản ngày, đêm cùng cán bộ thôn đi vận động người dân hiến đất mở rộng đường giao thông, lắp biển báo chỉ dẫn, trồng và chăm sóc cây hoa cảnh trong khuôn viên nhà văn hóa thôn, đường giao thông, khơi dậy và phát triển phong trào văn nghệ, thể thao. Việc làm tự nguyện của ông đã góp phần củng cố niềm tin của người dân đối với Đảng, tạo sức lan toả trong cộng đồng.

Hệ thống giao thông nông thôn tại xã Bạch Đằng được coi là mô hình điểm của thị xã Kinh Môn. Kinh tế phát triển, người dân có điều kiện đóng góp tiền, ngày công xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Kết quả xã đã vận động nhân dân hiến trên 12.000 m² đất 03; 890 m² đất ở, để mở rộng và làm mới đường giao thông liên thôn, xóm. Hiện, 17 km đường trục xã, thôn được xây dựng bằng bê tông, trải nhựa át-xphan với mặt đường rộng từ 7-10m; 21km đường thôn, xóm bảo đảm chiều rộng từ 3,5-7m; 73% số km đường có rãnh thoát nước và cây xanh, hoa cảnh. Cùng với đó là những công trình văn hóa khang trang, to đẹp nhất vùng. Nhà văn hóa trung tâm xã là nơi tổ chức các hoạt động, sự kiện lớn của địa phương được thiết kế 300 chỗ ngồi và nhiều phòng chức năng. Sân vận động xã cũng rộng trên 10.000 m² có cả khuôn viên cây xanh. Nhà văn hóa mỗi thôn có sức chứa từ 150-200 người, rộng hơn 2.500 m². Tại mỗi điểm dân cư đều có sân chơi với diện tích trên 800 m² để phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí của người dân. Đây không chỉ là điểm vui chơi, giải trí, sinh hoạt cộng đồng mà còn diễn ra việc hiếu, hỉ của người dân. Các sân thể thao đều được đổ bê tông, kẻ vẽ để người dân đánh cầu lông, chơi bóng chuyền và trang bị một số dụng cụ thể dục thể thao. Ông Nguyễn Văn Phẩy ở thôn Kim Lôi cho biết: "Trước đây khi chưa xảy ra dịch COVID-19, buổi chiều chúng tôi thường xuyên ra sân thể thao của thôn đánh bóng chuyền hơi hoặc đi bộ. Sân rộng rãi nên đủ chỗ cho người dân luyện tập. Tôi thấy sức khỏe tốt hơn nhiều kể từ khi thường xuyên chơi thể thao".

Cũng từ đây, phong trào văn nghệ, thể dục thể thao của địa phương phát triển, thu hút đông đảo nhân dân tham gia. Môi trường sống lành mạnh đã đẩy lùi được những tiêu cực của cơ chế kinh tế thị trường. Vì thế, an ninh trật tự trong xã ổn định, không xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật. Xã cũng rất chú trọng tới phát triển giáo dục, coi đây là nền tảng để giải quyết mọi vấn đề. Cả 3 cấp học đều có cơ sở vật chất hiện đại, bảo đảm tốt nhất cho việc dạy và học.

Nâng cao đời sống tinh thần

Bạch Đằng không chỉ là xã kiểu mẫu về cơ sở vật chất mà còn văn minh trong nếp sống. Phong trào xây dựng gia đình văn hóa được Đảng ủy, chính quyền quan tâm chỉ đạo và coi đó là bước đi đầu tiên, là nhiệm vụ trọng tâm của phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa". Người dân đón nhận thành quả của NTM trong một tâm thế mới khi toàn bộ số hộ đều là Gia đình văn hóa. Và từ hạt nhân Gia đình văn hóa đã góp phần xây dựng làng văn hóa. 3 thôn của xã đã duy trì danh hiệu Làng văn hóa trong nhiều năm liền. Hằng năm, UBND xã đều triển khai Đề án xây dựng làng an toàn, cơ quan an toàn, doanh nghiệp an toàn về an ninh trật tự; mô hình khu dân cư không có tội phạm và các tệ nạn xã hội... Do đó, nhiều năm qua, cả 3 làng đều giữ vững danh hiệu Làng văn hóa và làng an toàn về an ninh trật tự. Việc cưới, việc tang đã không còn những hủ tục lạc hậu, rườm rà mà được tổ chức nhanh gọn, tiết kiệm song vẫn giữ những nghi lễ, phong tục truyền thống tốt đẹp.

Chương trình phổ cập giáo dục THCS thực hiện đạt chuẩn quốc gia. Số học sinh tốt nghiệp THCS hằng năm đạt 98% - 100%, học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục học THPT, bổ túc, học nghề đạt 95% (thanh niên độ tuổi 15 - 18 có bằng tốt nghiệp THCS đạt 96%). Tỷ lệ lao động trong độ tuổi qua bồi dưỡng, đào tạo đạt 46%. Xã xây dựng được HTX dịch vụ vệ sinh môi trường thu gom và xử lý rác thải tập trung, đảm bảo giảm việc ô nhiễm môi trường. Tỷ lệ gia đình có đủ 3 công trình vệ sinh đạt chuẩn khu vực nông thôn là 95%, có 97,5% số hộ sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Xã xây dựng được dòng họ Nguyễn Đình ở thôn Trạm Lộ và họ Trần ở thôn Kim Lôi trở thành dòng họ hiếu học, an toàn về an ninh trật tự. Đời sống văn hóa, tinh thần của người dân rất phong phú và ngày càng được nâng cao. Xã đã thành lập được các đội bóng đá, bóng chuyền, dân vũ, văn nghệ quy mô xã, các thôn đều có CLB bóng chuyền hơi, văn nghệ, xe đạp, dân vũ... thu hút đông đảo người dân tham gia sinh hoạt. Từ năm 2013, được sự hỗ trợ của cấp trên, thôn Kim Lôi đã thành lập được CLB Liên thế hệ thu hút gần 70 người tham gia. Chị Phạm Thị Nghiên, Chủ tịch CLB cho biết: "Bên cạnh việc giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, các thành viên trong CLB còn thường xuyên tổ chức các hoạt động văn nghệ, tham gia biểu diễn tại các hội nghị, cuộc họp ở xã... Các thành viên trong CLB ngày một lạc quan, yêu đời hơn".

Năm 2017, xã Bạch Đằng được UBND tỉnh Hải Dương công nhận xã đạt chuẩn NTM nâng cao, năm 2020, là xã duy nhất của thị xã Kinh Môn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Nhiều năm liền, Đảng bộ xã đạt trong sạch, vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Xuất phát điểm xây dựng NTM với bộn bề khó khăn, bằng ý chí mạnh mẽ, quyết tâm đoàn kết một lòng, vươn lên từ gian khó của Đảng bộ và nhân dân xã Bạch Đằng, hành trình đi lên xây dựng NTM kiểu mẫu để lại dấu ấn đậm nét, đầy tự hào của mỗi cán bộ, đảng viên và người dân nơi đây. Thành quả hôm nay sẽ tạo nền tảng giá trị về vật chất, tinh thần để Bạch Đằng tiếp tục vươn lên chinh phục những đỉnh cao mới, xứng danh lá cờ đầu trong phong trào xây dựng NTM kiểu mẫu của thị xã Kinh Môn.

THANH TRẦN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 501, tháng 6-2022