Chúng tôi đến tổ dân phố Đạ Nghịch trong những ngày cuối tháng 9, trời Đạ Nghịch cũng có chút thay đổi khác so với thường ngày, tôi chợt nhận ra Tổ dân phố Đạ Nghịch thật đẹp. Tổ dân phố Đạ Nghịch, phường 3 Bảo Lộc, Lâm Đồng có diện tích tự nhiên 161,2ha, dân số 303 hộ, 1.217 khẩu, trong đó chủ yếu người đồng bào dân tộc Châu Mạ với 1.186 khẩu, còn lại Kơ ho 8 khẩu, Kinh 15 khẩu, Châu Ro 5 khẩu và Khơ Me 2 khẩu. Đời sống của đồng bào chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, làm nghề truyền thống.

Thổ cẩm Đạ Nghịch được quảng bá tại các triển lãm, sự kiện, hoạt động của địa phương

Đạ Nghịch trước đây là một thôn của xã Lộc Châu, thành phố Bảo Lộc cũ, nay là Tổ dân phố Đạ Nghịch thuộc phường 3 Bảo Lộc, Lâm Đồng. Đạ Nghịch nằm thoáng đãng và được bao bọc bởi những con đường Lữ Gia, Lê Thị Riêng. Bên cạnh những ngôi nhà được đầu tư xây dựng khang trang, sạch đẹp, đâu đó vẫn còn thấp thoáng một vài mái nhà gỗ của đồng bào người Mạ nơi đây, cho thấy nét mộc mạc của núi rừng.

Đứng trên con đường nhỏ uốn quanh theo sườn đồi của tổ dân phố Đạ Nghịch, nơi mà mùi cà phê quyện trong sương sớm làm dịu lòng người lữ khách, gió thoảng mang theo tiếng gọi nhau í ới của những đứa trẻ, văng vẳng bên tai là tiếng khung cửi cọc cạch của vùng đất đang đổi thay từng ngày.

Quán triệt sâu sắc các chủ trương của Đảng, Nhà nước trong việc triển khai các cuộc vận động trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, hỗ trợ và giúp đỡ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng bộ, UBND, UBMTTQ phường, Chi bộ, tổ dân phố, Ban công tác mặt trận và sự tham gia hưởng ứng tích cực của Nhân dân Đạ Nghịch, trong những năm qua, bộ mặt của của tổ đã thay đổi, đời sống tinh thần và vật chất của người dân ngày một nâng cao. Nếu năm 2020, tổ  có 8 hộ nghèo và 47 hộ cận nghèo thì đến nay, tổ dân phố  còn 1 hộ nghèo,  18 hộ cận nghèo.

Nhà cửa, đường sá Đạ Nghịch hôm nay được xây dựng khang trang, sạch đẹp

Chi bộ, tổ dân phố, Ban công tác mặt trận tăng cường tuyên truyền, vận động Nhân dân trong tổ dân phố chấp hành các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, xây dựng thành công khu dân cư tiêu biểu với nhiều mô hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, trong đó có mô hình dệt thổ cẩm, mô hình phòng chống bạo lực gia đình, mô hình Cồng chiêng Tây Nguyên, mô hình tuyến đường Lữ Gia không vi phạm giao thông… Những năm qua, tổ đã được các cấp hỗ trợ đầu tư xây dựng nhiều công trình như đầu tư xây dựng và bê tông hóa các con đường trong khu dân cư; xây dựng khu thiết chế văn hóa hội trường, sân bóng đá Đạ Nghịch; hỗ trợ bộ cồng chiêng phục vụ sinh hoạt văn hóa; hỗ trợ xây dựng 5 căn nhà đại đoàn kết cho người dân, hỗ trợ sinh kế thoát nghèo cho 3 hộ gia đình,  hỗ trợ sửa chữa và xây mới 32 căn nhà cho 32 hộ đặc biệt khó khăn về nhà ở, xây 30 nhà vệ sinh cho bà con nghèo, khó khăn, đầu tư 5 giếng khoan, bồn chứa cung cấp nước sạch cho bà con, 1 máy lọc nước cho trường mẫu giáo Đạ Nghịch, cùng hàng ngàn phần quà từ các cấp và các nhà hảo tâm, Mạnh Thường Quân đã hỗ trợ bà con vượt qua khó khăn an tâm sản xuất, phát triển kinh tế.

Công tác bảo tồn, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc cũng được tổ dân phố quan tâm, thường xuyên duy trì sinh hoạt đội cồng chiêng của tổ. Năm 2019, từ sự quan tâm của Sở VHTTDL Lâm Đồng, địa phương phối hợp mở 1 lớp truyền dạy cồng chiêng cho 24 học viên là con em dân tộc thiểu số gốc Tây Nguyên tại Đạ Nghịch. Những năm qua, đoàn nghệ nhân của Đạ Nghịch thường xuyên tham gia các hội thao, hội diễn, liên hoan, Ngày hội Văn hóa - Thể thao vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Lâm Đồng.

Những người con Đạ Nghịch hằng ngày vẫn duy trì nghề dệt thổ cẩm truyền thống của dân tộc Châu Mạ

 K’Minh - Tổ trưởng tổ dân phố Đạ Nghịch cho biết, những năm qua, cùng với chính sách hỗ trợ của cấp cấp chính quyền địa phương, sự tham gia hưởng ứng của nhân dân đã làm cho bộ mặt của tổ dân phố ngày càng phát triển và thay đổi, hộ nghèo ngày càng giảm. Tình hình an ninh chính trị được giữ vững, an sinh xã hội được đảm bảo, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào luôn được giữ gìn và phát huy.

Với quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị và Nhân dân tổ dân phố Đạ Nghịch, năm 2021 tổ dân phố đã được công nhận là Khu dân cư tiêu biểu. Bên cạnh đó, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số  ngày càng được quan tâm, thông qua các hoạt động văn hóa và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đã góp phần làm cho đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Đạ Nghịch được nâng lên rõ rệt.

PGS, TS Vũ Thị Phương Hậu, Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trao đổi về nghề dệt thổ cẩm với người dân tổ dân phố Đạ Nghịch

Chúng tôi rời Tổ dân phố Đạ Nghịch trong một buổi chiều nhạt nắng khi những ngôi nhà cứ xa dần xa dần trong tầm mắt và để lại phía sau lưng khung cảnh khu dân cư xem lẫn những vườn cà phê thấp thoáng trong làn sương mỏng. Tôi biết, Đạ Nghịch của hôm nay đã và đang thay đổi từng ngày trong sự phát triển chung của phường 3 Bảo Lộc, Lâm Đồng, sau khi địa phương chính thức đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Bài và ảnh: NGUYỄN ĐÌNH HOÀN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 622, tháng 10-2025