Xây dựng đời sống văn hóa > Đất nước - con người

Miền Bắc nước ta một năm có đủ bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông. Nhưng bao đời nay người dân nơi đây luôn đề cao mùa Xuân và mùa Thu, nên mới có phương ngôn “Xuân Thu nhị kỳ”.

Bến Tre vốn được cả nước biết đến với phong trào “ Đồng khởi” năm 1960; 2 di tích lịch sử đặc biệt cấp quốc gia như: Khu lưu niệm Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Thị Định; Khu di tích (KDT) Đồng khởi; nhiều Khu di tích lịch sử cấp quốc gia khác như: Chùa Tuyên Linh, nhà cổ Huỳnh Phủ, Đầu cầu tiếp nhận vũ khí Bắc - Nam; Bến tàu không số Thạnh Phong; KDT Nguyễn Đình Chiểu… Năm 2021, Bến Tre có thêm 1 kỳ quan vô cùng độc đáo là 13 bộ đàn đá quý hiếm được đặt tại công viên Bến Tre, tạo thêm một dấu ấn đáng nhớ cho những ai có dịp đến đây.

“Đám lá tối trời” là địa danh kỳ lạ của 4 tỉnh gồm Long An, Tiền Giang, Trà Vinh và Sóc Trăng ở Tây Nam Bộ, trong đó nổi tiếng nhất là “Đám lá tối trời” ở vùng Gò Công Đông, Tiền Giang - nơi gắn liền với anh hùng dân tộc Trương Định, thủ lĩnh phong trào chống Pháp thế kỉ XIX.

Núi Bát Nhã thuộc danh sơn Huyền Đinh, nằm trên ở điểm cuối của sườn Tây Yên Tử, cận kề với thềm sông Lục Nam. Nơi đây có mối liên hệ chặt chẽ với Trúc Lâm Yên Tử nên còn ẩn chứa nhiều kho tàng, cổ tích, trong đó phần lớn đã trở thành phế tích hoang tàn. Chùa Bình Long (hay còn gọi chùa Bát Nhã) thuộc xã Huyền Sơn, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang là một trong số các di tích vừa được Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam phối hợp với ngành Văn hóa Bắc Giang tổ chức khai quật khảo cổ học, phát hiện nhiều tư liệu, hiện vật quan trọng… song vẫn còn đó những bí ẩn chưa có lời giải.

Về thăm làng Kon Brăp Du (huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum) du khách sẽ được nghe tiếng đàn Ting - ning – cây đàn tình, cây đàn yêu thương của người con Bahnar giữa đại ngàn Tây Nguyên và sự tích về cây đàn này.

Phố núi Gia Lai còn được gọi là “phố núi đầy sương”, sở hữu vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên, núi rừng; sự mộc mạc, nghĩa tình của cư dân bản xứ. Trong đó, Biển Hồ Tơ Nưng (còn gọi hồ Ea Nueng) nguyên là một miệng núi lửa ngừng hoạt động đã hàng trăm triệu năm. Hồ có hình bầu dục, diện tích gần 300 ha, độ sâu trung bình 16 - 19m, nơi sâu nhất có thể tới 40m. Biển Hồ Tơ Nưng là vùng đất huyền thoại được ví như hạt ngọc của Pleiku và cả Tây Nguyên.

Tọa lạc tại phường B’Lao, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng, đình Kon Hinh là điểm tựa tâm linh của cư dân Việt từ thuở đi mở đất lập làng trên vùng đất B’Lao.

Từ lâu, trong đời sống tâm linh của đồng bào Tày, ngôi đền là chốn linh thiêng thờ phụng Vua Hùng, nơi thực hành tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương. Sự độc đáo của ngôi đền chính là sự giao thoa văn hóa, tín ngưỡng giữa miền xuôi và miền ngược, kết tinh những giá trị nhân văn cao đẹp. Đó là đền Pịt thuộc bản Tày Pịt, xã Lương Sơn (Bảo Yên - Lào Cai).

Dân tộc Dao ở Việt Nam cư trú ở hầu hết các tỉnh miền núi phía Bắc như: Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh… Dân tộc Dao có 7 nhóm với tên gọi khác nhau như: Dao Đỏ, Dao Tuyển (Dao Áo Dài), Dao Tiền, Dao Quần Chẹt, Dao Thanh Y, Dao Lô Gang (Dao Thanh Phán), Dao Quần Trắng (Dao Họ). Theo tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, người Dao có 751.067 nhân khẩu. Riêng tỉnh Lào Cai đã có tới 88.379 người Dao, chiếm 14,4% dân số toàn tỉnh và 11,8% tổng số người Dao ở Việt Nam.

Thiên Cầm là ngọn núi nổi tiếng tự bao đời nay ở đất Hoan Châu (tức Nghệ An - Hà Tĩnh hiện tại). Sách Dư địa chí xưa nay khi ghi chép về Hoan Châu hầu như không bỏ sót ngọn núi này. Sự nổi tiếng của Thiên Cầm không chỉ bởi sự hùng vĩ, nên thơ của một vùng non nước kỳ quan mà nó còn là địa danh gắn với sự kiện bi thương: Hồ Quý Ly bị giặc Minh bắt vào tháng 6 năm 1407 (tháng 5 năm Đinh Hợi). Đây là cột mốc đánh dấu sự thất bại của cuộc kháng chiến chống giặc Minh xâm lược và sự sụp đổ hoàn toàn của vương triều nhà Hồ, khởi đầu một chương đen tối trong lịch sử dân tộc. Sau một thời kỳ tương đối dài độc lập tự chủ, nước ta lại bị người phương Bắc đô hộ trong vòng hai mươi năm (1407-1427).

Trên chặng đường bôn ba, Nguyễn Ánh đã để lại nhiều di tích khắp Nam Bộ. Ở các nơi ấy, người dân thường dựng lên những ngôi miếu thờ vua Gia Long để tưởng nhớ người xưa. Trong đó, có những di tích đã nổi tiếng xưa nay như rạch Nước Xoáy (huyện Lấp Vò - tỉnh Đồng Tháp), vồ Thiên Tuế núi Cấm (huyện Tịnh Biên - tỉnh An Giang), mũi Ông Đội (huyện Phú Quốc - tỉnh Kiên Giang)… Song, cũng có những di tích còn ít người biết đến, điển hình là giếng vua Gia Long nằm sau ngôi miếu Bà Ngũ Hành ở Bãi Dâu, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.