Nhắc đến Giáng Son, người yêu nhạc Việt không chỉ nhớ đến những ca khúc mượt mà, đầy chất thơ, mà còn cảm nhận được sự tinh tế và chiều sâu cảm xúc trong từng giai điệu. Hành trình âm nhạc của cô không chỉ là câu chuyện của một người nghệ sĩ sáng tác, mà còn là hành trình khám phá bản thân, tìm kiếm bản sắc riêng trong thế giới âm nhạc.

Tuổi thơ ngập tràn thanh âm

Giáng Son tên thật là Tạ Thị Giáng Son, sinh ngày 1/2/1975 tại Hà Nội. Cô hiện là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Âm nhạc Hà Nội, thành viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, hội viên của Hội các nhà soạn nhạc thế giới thế kỷ XXI (Composers 21) và hiện công tác tại Hội Nhạc sĩ Việt Nam.

Là con gái út của nghệ sĩ chèo Bích Ngọc và Nhà giáo Nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều, tuổi thơ của Son được nuôi dưỡng trong một môi trường nghệ thuật tự nhiên và gần gũi. Từ nhỏ cô đã được tiếp xúc với âm nhạc dân gian, được học piano bài bản và sớm bộc lộ tài năng của mình trong ca hát và sáng tác. Tuy nhiên, khi ấy cô bé Son chỉ có một mơ ước là trở thành một diễn viên chèo giống như mẹ. “Từ nhỏ Son đã được tiếp xúc với âm nhạc cổ điển, được học Piano, nhưng Son lại chẳng có chút hứng thú nào với Piano. Tôi luôn hình dung mình được đứng trên sân khấu múa và hát các làn điệu chèo. Nhưng cuộc đời thật lạ kỳ, những điều không nằm trong dự định, ấp ủ lại dẫn tôi đến với đam mê của cuộc đời mình”, Giáng Son bộc bạch.

Và bằng tình yêu, sự động viên và đồng hành của cha mẹ, Son đã vượt qua sự ham chơi của tuổi trẻ và cảm nhận được sự kỳ diệu của âm nhạc, nó thôi thúc cô mong muốn được học hỏi và khám phá. Nhờ đó, 8 tuổi Son thi đỗ lớp sơ cấp Piano Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội. 10 tuổi Son đã sáng tác ca khúc đầu tay, một bản Romance dành tặng bố như lời tri ân dành cho đấng sinh thành. Năm 1994, cô tốt nghiệp khoa Sáng tác hệ Trung cấp; tốt nghiệp Đại học chuyên ngành sáng tác tại khoa Lý luận sáng tác chỉ huy năm 1999 và tốt nghiệp Thạc sĩ tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam năm 2009. Giáng Son chia sẻ: “Tôi may mắn khi có những người thầy tuyệt vời, như thầy Trọng Đài, thầy Đàm Linh, thầy Nguyễn Thiện Đạo, thầy Nguyễn Văn Nam - những người đã ảnh hưởng sâu sắc đến con đường âm nhạc của Son, đặc biệt trong việc kết hợp âm nhạc dân tộc và âm nhạc hiện đại. Họ đã truyền cảm hứng để Son khám phá những điều mới mẻ trong âm nhạc.” Quả thực, hành trình làm nghề của Giáng Son là minh chứng rõ ràng cho quan điểm sáng tác của cô, rằng sự giao thoa giữa âm nhạc dân tộc và hiện đại không chỉ là một xu hướng, mà là một hành trình khám phá liên tục, nơi những giá trị văn hóa truyền thống trong âm nhạc cần được giữ gìn và phát huy trong bối cảnh hiện đại. Quan điểm này không chỉ giúp Son phát triển bản thân, mà còn góp phần vào làm phong phú thêm bức tranh âm nhạc Việt Nam.

Khán giả có thể dễ dàng nhận thấy, mỗi giai đoạn trong hành trình âm nhạc của Giáng Son là một câu chuyện, một cuộc hành trình thay đổi nội tâm. Ca khúc Mưa ra đời khi Son vừa tròn 16 tuổi, đánh dấu một giai đoạn cảm xúc đặc biệt khi trái tim cô bắt đầu biết rung động của cô gái tuổi mới lớn, mở ra một giai đoạn sáng tác đầy năng lượng. Trong một năm đó cô đã sáng tác tới 30 ca khúc. Có thể nói, nền tảng gia đình và quá trình đào tạo bài bản đã giúp Giáng Son trở thành một nghệ sĩ đa tài và nhạy cảm. Cô không chỉ mang đến âm nhạc mà còn gửi gắm những thông điệp sâu sắc về tình yêu, cuộc sống và những trăn trở của tuổi trẻ. Các ca khúc của cô thường lồng ghép giữa những giai điệu nhẹ nhàng và ca từ tinh tế, khiến người nghe dễ dàng đồng cảm. Chính vì thế, đầu thập niên 2000, đối với những ai hâm mộ các ca khúc dân gian thì quả thực Giáng Son là một cái tên rất ấn tượng và nổi bật.

Nhạc sĩ Giáng Son và nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long biểu diễn 1 tiết mục hát Xẩm

Giấc mơ thành hiện thực

Có thể nói, mỗi bước đi trong hành trình học tập và sáng tác đều mang đến cho Giáng Son những bài học quý giá về bản sắc âm nhạc. Từ những bài học ấy, những ước mơ được thai nghén và dần được hiện thực hóa. Tiếp nối những thành công, năm 1998, Giáng Son cùng ca sĩ Lan Hương thành lập ban nhạc Exotica và giành giải “Tác giả trẻ xuất sắc nhất” tại Liên hoan Ban nhạc sinh viên toàn quốc năm 1999. Cuối năm 1999, Giáng Son và Lan Hương thành lập nhóm nhạc Du Ca bao gồm 5 thành viên, sau đó đổi thành tên 5 Dòng Kẻ. Việc lập nhóm nhạc 5 Dòng Kẻ là một dấu mốc quan trọng trong cuộc đời âm nhạc của Giáng Son. Đây cũng là thời điểm đầy bận rộn và nhiều thử thách khi Son vừa sáng tác, vừa biểu diễn trên sân khấu, vừa giảng dạy tại Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Cuối năm 2003, nhóm nhạc chính thức phát hành album đầu tay Em. Các ca khúc trong album hầu hết đều là sáng tác của nhạc sĩ Giáng Son. Năm 2005 Giáng Son ra mắt ấn phẩm Cỏ và mưa - 30 tình khúc Giáng Son. Quãng thời gian đó khán giả thường xuyên được thấy Giáng Son cùng các thành viên trong nhóm Năm Dòng Kẻ xuất hiện trên các sân khấu âm nhạc ở các thành phố lớn và đồng thời chị đã vinh dự nhận giải Nhạc sĩ ấn tượng tại chương trình Bài hát Việt.

Trong những khoảnh khắc được cống hiến cho âm nhạc, Son đã nhận ra một điều rằng trái tim cô vẫn luôn hướng về con đường sáng tác.“Tôi cảm thấy, khi sáng tác tôi mới thực sự là chính mình và có thể nhìn rõ bản thân hơn bao giờ hết. Chính vì vậy Son quyết định rời nhóm nhạc và tiếp tục bước đi trên con đường âm nhạc riêng” - Giáng Son chia sẻ.

Son tự nhận mình là một nghệ sĩ “tham lam”, luôn muốn học hỏi và thử sức với nhiều thể loại âm nhạc khác nhau. Điều này quả thực đúng. Ngoài đời, khán giả thấy một Giáng Son giản dị trong đời thường, những trong âm nhạc, cô lại là một Giáng Son “tắc kè hoa” đa sắc. Cô thử sức mình với nhiều thể loại Pop, Rock, Jazz, Blue, Rap, đến nhạc giao hưởng… Các sáng tác của cô lúc dữ dội, khi dịu êm, lúc lãng mạn, êm đềm, khi mãnh liệt và đầy khao khát. Điều này khiến dòng nhạc của cô rất đặc trưng, phong cách âm nhạc của cô mang nét nữ tính song cũng rất cá tính. Năm 2007, Giáng Son phát hành album đầu tiên mang tên mình. Album Giáng Son đánh dấu vai trò là nhạc sĩ của cô và được đề cử ở hạng mục Album của năm tại giải thưởng âm nhạc Cống hiến lần thứ 3. Cuối năm 2015, Giáng Son tiếp tục cho ra album phòng thu thứ hai mang tên Bóng tối Jazz. Tại giải thưởng âm nhạc Cống hiến lần thứ 11, Bóng tối Jazz đã giành chiến thắng ở hạng mục Album của năm. Từ năm 2015 cho đến nay, bên cạnh công việc giảng dạy, Giáng Son đã sáng tác rất nhiều ca khúc được khán giả yêu thích và làm nên tên tuổi Giáng Son như Giấc mơ trưa, Hà Nội mười hai mùa hoa; Cỏ và mưa, Thu cạn, Nắng muộn, Thu sớm, Chút nắng vàng bay, Nếp ngày, Đêm đợi, Chạm, Sóng, Mưa,…Năm 2023, nhạc sĩ Giáng Son cho ra mắt album Sing my song.

Sự trưởng thành trong âm nhạc của Giáng Son thể hiện qua việc cô dần đi sâu vào các chủ đề phức tạp hơn, phản ánh những biến động phức tạp trong nội tâm, từ đó tạo nên những tác phẩm để lại dấu ấn trong lòng người nghe như Vệt buồn, Trôi trong gương…Với mỗi giai điệu, Giáng Son không chỉ truyền tải cảm xúc, mà còn tạo ra một không gian để khán giả cùng suy ngẫm, tìm kiếm và cảm nhận những điều sâu sắc trong cuộc sống. “Miền âm nhạc của Giáng Son lãng mạn, bay bổng và rất đàn bà. Những rung động về tình yêu, về thiên nhiên và cuộc sống được Son chuyển tải trong những lời ca đầy chất chứa, mộng mị và rất đẹp. Trong âm nhạc của Giáng Son nỗi buồn cũng rất đẹp. Có thể nói, âm nhạc của Giáng Son mang năng lượng tinh khôi, trong lành” - ca sĩ Tùng Dương chia sẻ trong Live Concert Giấc mơ Sol

Trong âm nhạc, Giáng Son không chỉ là người “tham lam” mà còn rất chăm chỉ, cô không ngừng tìm tòi, khám phá những vùng đất mới của âm nhạc. Mỗi ca khúc của cô không chỉ là sản phẩm của sự sáng tạo, mà còn là những mảnh ghép từ ký ức, từ những trải nghiệm sống động mà cô đã tích lũy từ chính cuộc sống và cảm nhận của bản thân. Những ca khúc mà Son viết có độ khó, với những quãng rộng, xuống trầm lên bổng, được đánh giá là có “đất” cho các ca sĩ khoe giọng. Chính vì thế, có những ca khúc sáng tác cách đây rất lâu rồi như Trôi trong gương, Cỏ và mưa… vẫn được các thí sinh lựa chọn mang tới các cuộc thi chuyên về giọng hát như Sao mai, Sao mai điểm hẹn, The Voice,…

Ngoài ca hát, sáng tác âm nhạc và công tác giảng dạy, Giáng Son còn làm giám khảo, huấn luyện viên cho nhiều chương trình âm nhạc uy tín, nơi cô có thể chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của mình với thế hệ trẻ như Sing my song, Sao Mai điểm hẹn, Bài hát hay nhất, Giọng hát hay Hà Nội, Doremi,…

Ngày 15/2/2025 vừa qua, Giáng Son đã kỷ niệm 40 năm hành trình âm nhạc đồ sộ của bản thân bằng Live Concert vô cùng hoành tráng mang tên Giấc mơ Sol. Chương trình quy tụ hơn 2.000 khán giả và nhiều giọng ca nổi tiếng như Thanh Lam, Tùng Dương, Hà Trần, Khánh Linh, Thùy Chi, Hà Linh, Hoàng Dũng. Live Concert Giấc mơ Sol đã thành công rực rỡ, để lại những cảm xúc sâu sắc và ấn tượng khó quên cho khán giả.

Chính sự khát khao cống hiến của Giáng Son đã khơi dậy niềm đam mê trong thế hệ trẻ. Cô góp phần làm phong phú thêm nền âm nhạc Việt Nam. Mỗi ca khúc của Giáng Son không chỉ là những nốt nhạc, mà nó là thông điệp chân thành cô muốn gửi gắm đến người nghe. “Khi âm nhạc xuất phát từ trái tim, mọi rào cản đều sẽ biến mất. Khi chúng ta sống thật với đam mê, yêu và sống hết mình với âm nhạc, chúng ta sẽ thực sự hạnh phúc.” - Giáng Son.

Nhạc sĩ Giáng Son và các ca sĩ tham gia live Concert Giấc mơ Sol

NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LAN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 601, tháng 3-2025