Lô Lô Chải từ lâu là điểm dừng chân trong hành trình chinh phục cực Bắc của Tổ quốc. Ngôi làng này đẹp tựa miền cổ tích, nơi du khách tìm được cảm giác bình yên và những trải nghiệm đầy thú vị.

Cách cột cờ Lũng Cú khoảng 1 km, nép mình dưới chân núi Rồng cao sừng sững, uốn lượn tới mây trời là thôn Lô Lô Chải thuộc địa phận xã Lũng Cú (Đồng Văn, Hà Giang) - vùng đất sinh sống từ lâu đời của 90% đồng bào dân tộc Lô Lô, điểm khá phá cuối cùng trong hành trình chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng của cao nguyên đá Đồng Văn.

Nếu không rong ruổi trên những cung đường uốn lượn quanh những triền đá thì bạn khó lòng có thể đến được Lô Lô Chải. Bởi lẽ, bản làng này như thu mình, lọt thỏm trong một thung lũng được bao bọc bởi những dãy núi đá tai mèo cao ngất trời. Càng đi sâu vào bên trong, ai cũng có cảm giác như đang bước vào một miền cổ tích xa xăm đầy bí ẩn, hoang vu và rất đỗi thơ mộng. Qua những triền đá, Lô Lô Chải hiện ra với sắc màu, dáng nét và một không gian hoàn toàn khác: Không có phố thị trang hoàng, không có xe cộ tấp nập. Nơi đây là một bản làng hình thành nên từ sự giao hòa giữa thiên nhiên và cuộc sống của con người. 

Ấn tượng đầu tiên khi dạo bước quanh bản làng Lô Lô Chải là những ngôi nhà trình tường vững chãi, cổ kính. Nhiều ngôi nhà làm cạnh nhau, tạo nên một hệ thống nhà trình tường tuyệt đẹp và toát lên sắc màu đặc trưng là màu xám nhè nhẹ của mái ngói máng, của đá; màu vàng của tường đất. Những ngôi nhà trình tường được đồng bào Lô Lô thiết kế với tường dày, cứng, mái nhà lợp bằng ngói máng. Vì thế, luôn mát mẻ vào mùa hè, ấm vào mùa đông. Mà nào đã hết, xung quanh nhà, người Lô Lô còn miệt mài lượm những hòn đá màu xanh xám về kê, xếp chồng khít thành những bờ rào đá bao bọc, tạo nên một dáng vẻ vững chãi đầy kiêu hãnh cùng sắc màu truyền thống đặc trưng chỉ có ở vùng đất này. Sắc màu của đá, của ngôi nhà hòa vào sắc màu tươi mới, sặc sỡ của thổ cẩm, của hoa đào, hoa mận, hoa cải... tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp khiến con người ngơ ngẩn giữa miền cổ tích.

Thôn làng Lô Lô Chải đẹp và rạng ngời sắc xanh
 

Đứng trên cao nhìn xuống, cả bản làng Lô Lô Chải như ẩn mình dưới những rừng cây sa mộc thẳng tắp, xanh thẳm, hiên ngang. Sắc màu của nhà trình tường, màu thổ cẩm ban chiều được bao phủ bởi những đám mây trắng mềm mại, vương vất gợi lên vẻ đẹp bồng bềnh, hư ảo. Dưới mặt đất là những thảm hoa tam giác mạch nên thơ, nên họa. Càng chiêm ngưỡng, du khách càng có cảm giác như đang sống trong chốn thần tiên. Phía xa xa là những triền ruộng bậc thang uốn lượn tạo nên những đường viền đặc sắc làng, tôn thêm vẻ đẹp cho Lô Lô Chải. Du khách không khỏi ngỡ ngàng và cảm nhận được vẻ đẹp rạng rỡ hòa vào nét hoang sơ đầy tình tứ của những thiếu nữ Lô Lô trong bộ váy áo thổ cẩm, sau lưng đeo những gùi hoa cải vàng, hoa tam giác mạch chào đón ”thượng đế”.

Dừng chân ở Lô Lô Chải, bạn như tìm được chốn bình yên sau một hành trình khám phá đầy khó khăn. Hẳn khi đặt chân đến đây, du khách không thất vọng vì đã vượt một chặng đường rất dài và rất xa, đây lại là điểm cuối. Lô Lô Chải đẹp nhờ vẻ tự nhiên vốn có chứ không phải sự trang hoàng. Vẻ đẹp ấy rạng ngời thêm trong sắc màu thổ cẩm do chính bàn tay của người phụ nữ Lô Lô thêu dệt. Bà con cũng thật đôn hậu và mến khách. Chính vì thế, vào năm 2018, Lô Lô Chải là thôn thứ hai của huyện Đồng Văn được công nhận là làng văn hóa du lịch cộng đồng.

Khung cảnh thơ mộng và hư ảo của Lô Lô Chải

Mỗi ngôi nhà trình tường ở Lô Lô Chải đã trở thành những homestay vô cùng độc đáo. Nó cuốn hút du khách bởi cái mộc mạc của truyền thống, cái tĩnh lặng đến trong trẻo của không gian và cái thanh sơ của núi rừng. Bởi vậy, chỉ cần bước chân qua cổng nhà bằng đá, đọc một biển hiệu nho nhỏ treo trên tường trước nhà là du khách có thể tìm cho mình một không gian lý tưởng để ngồi thả hồn mình vào xứ sở mộng mơ. Trong cái dịu nhẹ, thanh sạch của không gian, thật không gì thú vị hơn là ngồi bên chiếc bàn đá, trước cửa nhà trình tường, nhâm nhi cốc cà phê hay chén trà nóng lắng đọng mà xua tan đi những ồn ào, ưu phiền.

Đồng bào Lô Lô sống ở miền đất này từ lâu đời. Họ canh tác và tự cung tự cấp những sản phẩm, nhu yếu phẩm truyền thống. Vì thế, đến Lô Lô Chải, du khách sẽ được ngồi bên bếp lửa, được nghe kể về những phong tục, tập quán xa xưa của đồng bào, được chiêm ngưỡng những điệu múa dân gian. Đặc biệt, du khách sẽ được thưởng thức những món ẩm thực đậm đà dư vị như thắng cố, rượu ngô, xôi nếp nương, măng nướng, gà nướng, lợn bản, bánh tam giác mạch...

Lô Lô Chải vẫn ẩn mình trên cao nguyên đá, vẫn bình yên, thơ mộng dưới núi Rồng hùng vĩ. Nơi đây, luôn đón đợi du khách ghé thăm trong một hành trình ngược núi.

Tác giả: Nguyễn Thế Lượng

Nguồn: Tạp chí VHNT số 450, tháng 1-2021