Alberto Korda, tên thật là Alberto Díaz Gutiérrez, sinh ngày 14/9/1928 tại Havana, Cuba. Alberto Korda tự học nhiếp ảnh và phát triển kỹ năng của mình thông qua thực hành và kinh nghiệm. Ông không có bằng cấp chính thức về nhiếp ảnh, nhưng đã trở thành một trong những nhiếp ảnh gia hàng đầu của Cuba thông qua sự nỗ lực và đam mê của mình. Alberto Korda được biết đến nhiều nhất qua bức ảnh Guerrillero Heroico (Anh hùng du kích) chụp nhà cách mạng Che Guevara vào ngày 5 / 3 /1960.

Nhà cách mạng Che Guevara (5/3/1960)

Khởi đầu sự nghiệp

Alberto Korda đã bắt đầu sự nghiệp nhiếp ảnh của mình từ khi còn trẻ, Ông làm việc cho một studio ảnh ở Havana và nhanh chóng trở thành một trong những nhiếp ảnh gia hàng đầu của Cuba. Năm 1959, Alberto Korda và nhiếp ảnh gia Luis Pierce đã mở một studio ảnh ở Vedado, Havana, nơi ông chụp ảnh cho các khách hàng tư nhân, các sự kiện xã hội, chính trị, và hoạt động như một nhiếp ảnh gia của nhiều tờ tạp chí và báo của Cuba.

Alberto Korda có phong cách chụp ảnh độc đáo, kết hợp giữa nghệ thuật và tài liệu, giúp ông ghi lại những khoảnh khắc lịch sử quan trọng của cuộc cách mạng Cuba.

Alberto Korda có mối quan hệ gần gũi với các lãnh đạo của cuộc cách mạng Cuba, bao gồm Fidel Castro và Che Guevara, được các nhà lãnh đạo Cuba tin tưởng và cho phép ông tiếp cận và chụp ảnh họ trong các sự kiện quan trọng.

Khi cuộc cách mạng Cuba diễn ra vào năm 1959, Alberto Korda đã được chọn làm nhiếp ảnh gia chính thức chụp ảnh để tuyên truyền về cuộc cách mạng Cuba và các nhà lãnh đạo của cuộc cách mạng, bao gồm Fidel Castro và Che Guevara.

Với kỹ năng, kinh nghiệm và phong cách chụp ảnh độc đáo của mình, Alberto Korda đã chụp được nhiều bức ảnh quan trọng về các lãnh đạo Cuba, bao gồm cả bức ảnh Guerrillero Heroico của Che Guevara, đã trở thành một biểu tượng của cuộc cách mạng Cuba.

Che Guevara và Chủ tịch Fidel Castro (1961)

Bức ảnh “Anh hùng du kích” (Guerrillero Heroico)

Alberto Korda được biết đến nhiều nhất qua bức ảnh Guerrillero Heroico chụp nhà cách mạng Che Guevara vào ngày 5/3/1960.

Vào ngày hôm ấy, tại cuộc mít tinh để tưởng niệm những người thiệt mạng trong vụ nổ ở cảng La Havana. Che Guevara xuất hiện trong vài giây, mặc áo khoác và đội mũ nồi đen gắn ngôi sao năm cánh đeo lệch. Alberto Korda chỉ chụp được hai tấm ảnh theo chiều ngang và dọc khoảnh khắc Che Guevara đứng giữa đám đông với biểu cảm khuôn mặt quyết tâm và đầy cảm xúc từ khoảng cách 7,6 - 9,1m trước khi ông biến mất khỏi tầm mắt. Bức ảnh đầu tiên Che Guevara đứng một mình giữa bóng Jorge Masetti và một cây cọ; bức thứ hai có đầu của một người nào đó nhô lên trên vai. Bằng việc cắt cúp loại bỏ cây dừa và người thừa trong ảnh và xoay nhẹ hình ảnh - bức ảnh đã trở thành bức chân dung nổi tiếng nhất của Che Guevara.

Alberto Korda ngay lập tức nhận ra bức ảnh của mình có những đặc điểm của một bức chân dung. Sau này, Alberto Korda đã từng chia sẻ cảm xúc của ông khi chụp bức ảnh này “Tôi nhớ nó như thể nó mới xảy ra ngày hôm nay… nhìn thấy ông ấy hiện lên trong khung ngắm, với vẻ mặt đó. Tôi vẫn còn giật mình vì cú va chạm… nó làm tôi rung động mạnh mẽ”. Alberto Korda cũng cho biết, tại thời điểm ông chụp bức ảnh này, ông đã bị thu hút bởi biểu cảm trên khuôn mặt của Che Guevara, biểu hiện “sự kiên định tuyệt đối” cũng như sự tức giận và đau đớn. Nhiều năm sau, Alberto Korda nói rằng bức ảnh cho thấy tính cách kiên định và khắc kỷ của Che Guevara ở tuổi 31 - thời điểm bức ảnh được chụp.

Nhiếp ảnh gia Alberto Korda

Bức ảnh này đã trở thành một biểu tượng của cuộc cách mạng Cuba và một trong những hình ảnh nổi tiếng nhất thế giới.

Các phiên bản của bức ảnh này đã được vẽ, in, số hóa, thêu, xăm, in lụa, điêu khắc hoặc phác thảo… trên hầu hết mọi bề mặt có thể tưởng tượng được, để có thể khẳng định rằng bức ảnh đã được sao chép nhiều hơn bất kỳ hình ảnh nào khác trong nhiếp ảnh

Chủ tịch Fidel Castro (1956)

Di sản

Korda không kiếm một xu nào từ bức ảnh để đời này. Ông không coi trọng sở hữu trí tuệ và không muốn nhận tiền từ bức ảnh đã làm nên tên tuổi của mình. Di sản của Korda không chỉ là bức ảnh Guerrillero Heroico mà còn là hàng nghìn bức ảnh khác về cuộc sống và lãnh đạo của Cuba.

Korda cũng từng là nhiếp ảnh gia riêng của Chủ tịch Fidel Castro trong vòng 10 năm và đã chụp nhiều bức ảnh quan trọng về các lãnh đạo cách mạng Cuba.

Một số tác phẩm nổi bật của Korda bao gồm: Guerrillero Heroico (1960) - Bức ảnh chụp Che Guevara đã trở thành biểu tượng của cuộc cách mạng Cuba; Fidel Castro (1959) - Bộ ảnh chụp Fidel Castro trong cuộc cách mạng Cuba; Cuộc sống hằng ngày ở Cuba (1960s) - Bộ ảnh ghi lại cuộc sống hằng ngày của người dân Cuba sau cuộc cách mạng.

Ngoài ra, Korda còn có đam mê với chụp ảnh dưới nước và đã thực hiện nhiều tác phẩm nghệ thuật trong lĩnh vực này, ông đã tham gia nhiều triển lãm ảnh quốc tế và nhận được nhiều giải thưởng cho tác phẩm của mình. Ông cũng đã xuất bản nhiều cuốn sách ảnh và được trưng bày tại các bảo tàng và triển lãm trên toàn thế giới

Alberto Korda chuyển đến Paris, Pháp sống vào cuối những năm 1990, ông vẫn tiếp tục gắn bó với nghề nhiếp ảnh và giữ mối quan hệ với Cuba, quốc gia mà ông đã gắn bó trong phần lớn sự nghiệp của mình. Alberto Korda qua đời vào ngày 25 tháng 5 năm 2001. Ông được chôn cất tại Nghĩa trang Colón, Havana, Cuba, nơi ông đã chụp những bức ảnh lịch sử về cuộc cách mạng Cuba.

1. Quảng trường Plaza de la Revolucion Havana - Cuba có hình Che Guevara (ảnh chụp 5/2025)

2. Chủ tịch Fidel Castro (1962)

Tôn vinh

Alberto Korda là một nhiếp ảnh gia tài năng, được đánh giá là một trong những nhiếp ảnh gia quan trọng nhất của Cuba và có ảnh hưởng lớn đến lịch sử nhiếp ảnh thế giới. Ông đã chụp được nhiều khoảnh khắc lịch sử quan trọng và để lại di sản quý giá cho thế hệ sau. Cuộc đời và sự nghiệp của ông là một tấm gương cho các nhiếp ảnh gia trẻ muốn theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực này.

THẠCH THẢO

Nguồn: Tạp chí VHNT số 623, tháng 10-2025