Diễn đàn văn hóa > Vấn đề sự kiện

Lịch sử dựng nước và giữ nước hàng ngàn năm của dân tộc đã khẳng định, chứng minh vai trò to lớn của văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc, dựng xây đất nước. Cùng với những thắng lợi vĩ đại trên mặt trận kinh tế, chính trị, quân sự, thắng lợi trên mặt trận văn hóa cũng vô cùng to lớn, góp phần làm rạng danh dân tộc trên trường quốc tế. Văn hóa đã thực sự trở thành sức mạnh nội sinh của dân tộc, là nền tảng tinh thần vững chắc trong xây dựng, định hướng, phát triển và hoàn thiện nhân cách con người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Do vậy, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn chú trọng quan tâm đến việc chăm lo, bồi dưỡng, xây dựng văn hóa và phát triển con người Việt Nam nhằm đáp ứng với yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Xưa kia, với tư tưởng: “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp”, Thân Nhân Trung đã cho thấy yếu tố con người luôn đóng vai trò quyết định đến sự thịnh - suy của một quốc gia. Ngày nay, vẫn tư tưởng coi trọng người vừa có tài vừa có đức đối với sự phát triển của đất nước và củng cố vai trò lãnh đạo của Đảng, Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã đề cập những nội dung liên quan đến xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Đây là nội dung xuyên suốt có tính kế thừa các nghị quyết trước đó, vừa phát triển, bổ sung, vừa có tính khả thi, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.

Từ khi ra đời, Đảng là tổ chức chính trị duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Khi cách mạng thắng lợi, giành được chính quyền, Đảng trở thành Đảng duy nhất cầm quyền, lãnh đạo xây dựng xã hội mới - xã hội do nhân dân làm chủ. Để thực hiện tốt nhiệm vụ đó, trước hết, Đảng phải là tấm gương thực hành dân chủ. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Để làm cho Đảng mạnh, thì phải mở rộng dân chủ” (1), trong Đảng “phải thật sự mở rộng dân chủ để tất cả đảng viên bày tỏ hết ý kiến của mình” (2). Mặt khác, mỗi đảng viên bất cứ ở địa vị nào cũng phải làm gương dân chủ.

Sinh thời, mối quan tâm thường trực của Chủ tịch Hồ Chí Minh là xây dựng Đảng ta “là đạo đức, là văn minh”. “Tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng” cũng là nhiệm vụ mà Đảng đã xác định tại đại hội XII. Như vậy, xây dựng Đảng về đạo đức là một nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng hiện nay, nhằm xây dựng cái gốc cho sự vững bền của Đảng, tăng cường sự thống nhất trong Đảng và tạo điều kiện để củng cố mối quan hệ gắn bó mật thiệt giữa Đảng với nhân dân. Đặc biệt, đối với cán bộ, đảng viên, bốn đức tính: cần, kiệm, liêm, chính là nội dung cốt lõi, phản ánh đạo đức cách mạng, là “nền tảng của đời sống mới”, là phẩm chất trung tâm của đạo đức. Xây dựng Đảng về đạo đức theo tư tưởng hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay là một vấn đề lớn, trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin đi sâu vào vấn đề cốt lõi: xây dựng đức tính liêm cho đảng viên hiện nay.

Với tư duy mới, cách nhìn trực diện và thẳng thắn, văn kiện Đại hội XII không chỉ kế thừa những điểm mạnh, tích cực của các kỳ đại hội, các hội nghị trung ương trước đó về vấn đề xây dựng văn hóa đảng, mà còn đánh giá trung thực thực trạng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa; không chỉ nói về thành tựu mà còn chỉ ra những khuyết điểm, yếu kém về văn hóa đảng cần khắc phục, bước đầu chỉ ra những đường hướng phát triển văn hóa đảng, góp phần to lớn vào giải quyết những bất cập, tồn tại trong đời sống văn hóa từ trung ương đến cơ sở.

Nghị quyết Trung ương 9 khóa XI của Đảng đã khẳng định: xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ cán bộ văn hóa. Coi trọng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ lãnh đạo, quản lý văn hóa, cán bộ làm công tác khoa học, chuyên gia đầu ngành, cán bộ ở cơ sở (1). Do vậy, vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ văn hóa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay, trực tiếp góp phần vào việc lưu truyền, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, con người Việt Nam qua các thời kỳ, giai đoạn lịch sử cách mạng khác nhau. Đồng thời, khẳng định bản chất, tính ưu việt của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng nên hệ giá trị về con người Việt Nam chân, thiện, mỹ, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng và văn minh.

Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong Đảng và xã hội đã có quá trình lịch sử liên tục, lâu dài. Trên con đường phát triển đi lên của đất nước, Đảng luôn khẳng định tư tưởng Hồ Chí Minh mãi mãi là ngọn đuốc soi đường trong sự nghiệp đấu tranh vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Tuy nhiên, với mỗi giai đoạn khác nhau, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh có những đòi hỏi khác nhau.

Khắc phục lệch chuẩn thẩm mỹ nói chung, lệch chuẩn thẩm mỹ trong nghệ thuật nói riêng, là một vấn đề quan trọng đối với phát triển đời sống tinh thần xã hội. Ở nước ta hiện nay, lệch chuẩn thẩm mỹ ở lĩnh vực nghệ thuật được Đảng, Nhà nước, các tổ chức xã hội, gia đình, những người có lương tâm, trách nhiệm đối với đất nước quan tâm, trăn trở. Khắc phục lệch chuẩn thẩm mỹ trong nghệ thuật hiện nay phải có cơ sở khoa học, nội dung cụ thể, biện pháp có tính đồng bộ, tích cực. Một trong số đó là phát huy tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, nghệ thuật trong khắc phục lệch chuẩn thẩm mỹ ở lĩnh vực nghệ thuật hiện nay.

Hồ Chí Minh đã để lại cho hậu thế một di sản tinh thần mang giá trị văn hóa phổ quát, đó là tư tưởng về đạo đức gắn liền với chủ nghĩa nhân đạo hiện thực. Những quan điểm về đạo đức, tấm gương trong sáng của Người là “một bộ phận không thể tách rời của kho tàng tư tưởng quý báu mà Người đã để lại cho Đảng và nhân dân ta” (1). Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh luôn quan tâm tới vấn đề đạo đức cách mạng. Người coi đạo đức là cái gốc của người cán bộ; công việc cách mạng thành hay bại, tốt hay xấu đều do cán bộ mà ra. Vì vậy công việc đào tạo cán bộ có đầy đủ năng lực và phẩm chất là công việc gốc của Đảng. Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền, mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thực sự cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư, phải giữ gìn đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân” (2).

Trong đời sống của nhân loại nói chung và trong mối quan hệ quốc tế nói riêng, văn hóa có vai trò rất quan trọng. Văn hóa là tấm gương phản chiếu tâm hồn, nhân cách cộng đồng của một dân tộc. Văn hóa là một trong những nhân tố then chốt tạo nên sức mạnh mềm của một quốc gia, con đường ngắn nhất để các quốc gia xích lại gần nhau. Trong thời đại toàn cầu hóa, văn hóa càng trở nên quan trọng với ý nghĩa là sức mạnh mềm trong sức mạnh tổng hợp của quốc gia, có khả năng thâm nhập mạnh mẽ để đạt được mục tiêu mà các biện pháp chính trị, quân sự chưa chắc có thể đạt được. Với xu hướng nổi trội đối thoại thay cho đối đầu, ngoại giao văn hóa (NGVH) được xem là một trong những trụ cột chính, giữ vai trò quan trọng của hoạt động ngoại giao.