Từ bao đời nay, ngư dân vùng biển Thọ Quang (Sơn Trà, Đà Nẵng) vẫn thường đánh bắt khá nhiều loại cá chai này. Tại các chợ quê, vùng trung du, trước đây cá chai được bày bán với giá khá rẻ, chỉ dành cho những người thu nhập thấp mua về chế biến các món ăn dân dã để “đưa cơm”.

Tuy nhiên, hiện nay, cá chai có tên trong danh sách cá đặc sản của những nhà hàng bởi vì cá chai có thịt dày, ngọt, rất ít xương nhỏ nên trở thành món ăn ngon - bổ vì cá chai có nhiều canxi, vitamin D tự nhiên.

Cá chai có tên khoa học là Platycephalidae, có thân dài, tròn đầu rất bằng, dẹt và rộng, 2 mắt lồi; thân gần giống như cá bống, có độ dài từ 10-20 cm. Đường góc và gai trên đầu trơn láng và thấp hơn nhiều so với các loài cá khác.

Cá chai có thể chế biến nhiều món ăn ngon như: Cá chai kho nghệ, kho tiêu; cá chai nướng, cá chai chiên, cá chai nấu canh chua… Tuy nhiên, cá chai thường được ngư dân vùng làng chài Thọ Quang chế biến các món ngon là kho với củ nghệ (hoặc tiêu) hay cá chai nướng với mỡ chài mang lại hương vị đậm đà, đặc biệt thơm ngon.

Cá mua về làm sạch, rửa lại với nước muối chà xát lên phần thân cá để loại bỏ mùi tanh bởi cá chai khá tanh. Tiếp đến, rửa thật sạch rồi vớt ra để ráo. Ngoài ra, ngâm cá vào nước vo gạo trong khoảng 15 - 20 phút. Sau đó, vớt ra rửa sạch  hoặc ngâm cá khoảng 5 phút trong nước với vài củ gừng đập dập hoặc dùng nước cốt chanh hòa vào nước ấm trước khi cho cá vào ngâm khoảng 5 - 10 phút, rồi rửa sạch.

Cá sau khi đã ráo nước thì cho vào nồi, tiếp theo cho thêm hỗn hợp gia vị gồm: 1 muỗng cà phê nước màu, vài ba củ nghệ tươi giã dập, 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1/2 muỗng cà phê bột ớt, 2 muỗng canh nước mắm, 2 muỗng cà phê đường, 1/2 muỗng cà phê bột ngọt, 2 muỗng cà phê dầu ăn và 1 ít nước lọc xâm xấp mặt cá rồi ướp cá trong khoảng 30 phút cho cá thấm đều gia vị.

Công đoạn tiếp theo, bắc nồi lên bếp kho với lửa vừa, khi kho nhớ đậy nắp vung để cá chín đều hơn. Đến khi cá sôi thì nhỏ lửa và mở nắp vung, kho thêm khoảng 10 - 15 phút nữa cho đến khi lượng nước trong nồi cá rút còn khoảng 1/2 và sệt lại thì tắt bếp. Bạn có thể cắt thêm vài lát ớt nếu bạn thích ăn cay. Muốn ăn béo thì khi kho cho thêm vài muỗng dầu ăn.

Cuối cùng, bạn đã hoàn thành món cá chai kho nghệ, bùi béo hấp dẫn có màu nâu đậm bắt mắt với hương thơm nồng nàn, thịt cá mềm và có 1 chút dai nhẹ, có vị  thơm nồng của  nghệ tươi kích thích vị giác. Ăn kèm với  xôi trắng, cơm trắng, cháo trắng hay cháo gạo lứt nóng thì rất thú vị.

Bài và ảnh: TIÊN SA

Nguồn: Tạp chí VHNT số 625, tháng 11-2025