Chuyển đổi số đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế

Chiều 28-12-2023, Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc Tổng kết hoạt động năm 2023 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2024. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số chủ trì Hội nghị.

Hội nghị được tổ chức tại Trụ sở Chính phủ, kết nối trực tuyến tới các bộ, ban, ngành, cơ quan trung ương và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhằm đánh giá tình hình thực hiện năm 2023, đề ra nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm năm 2024.

Cùng tham dự Hội nghị có các đồng chí: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang – Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số; các đồng chí Phó Chủ tịch, thành viên Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số; thành viên Tổ công tác giúp việc Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Toàn cảnh Hội nghị tại Trụ sở Chính phủ - Ảnh: Cổng TTĐT Chính Phủ

Phát triển kinh tế số, tạo động lực mới để tăng trưởng kinh tế và năng suất lao động

Phát biểu mở đầu Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá: Chương trình chuyển đổi số quốc gia đã đi qua được 4 năm: năm 2020 là năm khởi động chuyển đổi số quốc gia; năm 2021 là năm tổng diễn tập chuyển đổi số trên phạm vi toàn quốc để phòng chống COVID-19; năm 2022 là năm tổng tiến công với việc phát triển nền tảng số dùng chung quốc gia; năm 2023 là năm dữ liệu số. Đã đến lúc và đã đủ điều kiện để chuyển đổi số quốc gia phải gắn với nhiệm vụ trung tâm nhằm phát triển kinh tế - xã hội.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, kinh tế số là một động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng, kinh tế số của Việt Nam đã chiếm gần 17% GDP và luôn có tốc độ tăng trưởng cao hơn tăng trưởng GDP khoảng 3 lần. Đặc biệt kinh tế số còn giúp tăng năng suất lao động, vốn là chỉ tiêu mà nhiều năm nay chúng ta chưa đạt được. Như vậy kinh tế số là một mũi tên nhưng trúng 2 đích, vừa tăng trưởng GDP, vừa trăng trưởng năng suất lao động. Vì vậy Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số lựa chọn trọng tâm cho năm 2024 là phổ cập hạ tầng số, sáng tạo lĩnh vực số để phát triển kinh tế số, tạo động lực mới để tăng trưởng kinh tế và năng suất lao động.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, muốn phát triển kinh tế số thì cần phải có hạ tầng số. Hạ tầng số hiện nay gồm hạ tầng viễn thông, hạ tầng IOT, hạ tầng tính toán, hạ tầng dữ liệu, hạ tầng cung cấp công nghệ số như dịch vụ và các nền tảng số có tính hạ tầng. Hạ tầng số Việt Nam thì dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng, phổ cập, bền vững, xanh, thông minh mà an toàn. Hạ tầng này được ưu tiên đầu tư, hiện đại hóa và đi trước một bước để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xã hội số.

Theo Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, để phát triển kinh tế số thì cũng cần những thành tố mang tính nền tảng, đó là: Danh tính số; Chữ ký số; Thanh toán số; Hóa đơn điện tử và hợp đồng điện tử. Những yếu tố mang tính hạ tầng và nền tảng này đều phải được phổ cập toàn dân, càng phổ cập nhanh thì càng tốt. Năm 2024 cơ bản phải xong việc phổ cập hạ tầng số, phổ cập các thành tố số, nền tảng cho phát triển kinh tế số. Hội nghị của chúng ta sẽ làm rõ các yếu tố về hạ tầng, nền tảng và cách mà chúng ta chưa phổ cập chúng. Hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hạ tầng phải làm gì, làm như thế nào, bao giờ thì xong về hạ tầng số, về thành tố nền tảng cho phát triển kinh tế số.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nhận định, năm 2024 sẽ là năm ứng dụng mạnh mẽ AI và thực tế ảo. AI càng nhiều dữ liệu càng thông minh nhưng càng ít dữ liệu thì càng ngây ngô. Con người thì ngược lại, càng nhiều dữ liệu thì càng ngây ngô, càng ít dữ liệu thì càng thông minh. Vậy nên, cứ việc gì nhiều dữ liệu, nhiều giấy tờ văn bản, nhiều quy định thì hãy để AI làm. 120 nghìn văn bản thể chế trong cuộc sống của chúng ta đã vượt quá xử lý của cá nhân và số lượng này đang tiếp tục tăng qua mỗi năm. Do vậy, hãy để AI xử lý số lớn, con người thì xử lý số nhỏ. Số nhỏ thì cần nhiều sự tưởng tượng, nhiều sự sáng tạo, đó là thế mạnh của con người, mà con người làm việc này thì lại thấy hạnh phúc, vui vẻ làm. Số mà lớn thì con người luôn thấy không thoải mái khi làm, thấy vất vả khi làm và có xu thế thoái thác. Trước đây không có cách nào khác thì phải cố mà làm, nay đã có AI thay được và lại làm tốt hơn nhiều. Vậy, năm 2024, các bộ, ngành và các địa phương hãy dành sự quan tâm đặc biệt để chuyển những việc vất, những việc khó khăn tốn thời gian cho AI và giải phóng con người vào những việc thú vị hơn.

Năm 2024 cũng là năm dịch vụ công trực tuyến phải hoàn chỉnh và thực chất. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, dịch vụ công trực tuyến thực chất là phải được làm từ xa (tức là từ nhà người dân), người dân không phải đến nộp tại trung tâm 1 cửa. Dịch vụ công trực tuyến thực chất thì ít nhất phải có 70% người dân sử dụng. Năm 2023, chúng ta đã làm được một số dịch vụ công trực tuyến hoàn chỉnh, thực chất, thậm chí có đến 95% người dân sử dụng từ nhà, từ xa, tạo niềm tin và quyết tâm cho chúng ta làm mạnh mẽ trong năm 2024. Để cơ bản trong năm 2024 chúng ta sẽ kết thúc giai đoạn Chính phủ điện tử. Với nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng, với cách tiếp cận dễ dàng cùng hướng dẫn chi tiết, chúng ta hy vọng rằng năm 2024 sẽ có sự phát triển mang tính đột phá về phát triển kinh tế số, góp phần làm tăng trưởng kinh tế và năng suất lao động.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: Cổng TTĐT Chính Phủ

Những kết quả nổi bật về chuyển đổi số quốc gia năm 2023

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng đã báo cáo kết quả triển khai chuyển đổi số quốc gia năm 2023, định hướng nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2024 và Hướng dẫn phổ cập hạ tầng số, chữ ký số và hợp đồng điện tử.

Đánh giá kết quả nổi bật về chuyển đổi số quốc gia năm 2023, Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cho biết, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới đã xếp hạng chỉ số Đổi mới sáng tạo của Việt Nam năm 2023 đứng thứ 46, tăng 2 bậc so với năm 2022, liên tiếp duy trì trong nhóm 50 nước dẫn đầu từ năm 2018 đến nay; Liên minh Bưu chính thế giới xếp hạng chỉ số Bưu chính của Việt Nam năm 2023 đạt cấp độ 6/10, tăng 1 cấp độ so với kỳ đánh giá trước đó vào năm 2021, đứng thứ 46, liên tiếp duy trì trong nhóm 50 nước dẫn đầu từ năm 2018 đến nay. Chỉ số chuyển đổi số quốc gia của Việt Nam từ 2020 đến 2022 tăng 48%, từ 0,48 lên 0,71. Năm 2023, chỉ số này dự báo đạt 0,75. Tất cả các chỉ số xếp hạng chỉ mang tính tương đối.

Báo cáo của Google đánh giá tốc độ phát triển kinh tế số Việt Nam nhanh nhất Đông Nam Á trong 2 năm liên tiếp (2022 đạt 28%, 2023 đạt 19%), cao gấp 3,5 lần tốc độ tăng trưởng GDP. Bộ Thông tin và Truyền thông ước tính tỷ trọng kinh tế số trong GDP Việt Nam năm 2023 đạt 16,5%. Tốc độ phát triển kinh tế số của Việt Nam vào khoảng 20%/năm, gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng GDP.

Bộ Thông tin và Truyền thông lựa chọn năm 2023 là năm đồng hành đưa doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam ra nước ngoài. Năm 2023, Việt Nam đã có hơn 1.500 doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có doanh thu từ thị trường nước ngoài, tăng hơn 7% so với năm 2022. Tổng doanh thu từ thị trường nước ngoài ước đạt 7,5 tỷ USD, tăng 4% so với năm 2022.

Doanh thu của các khu công nghệ thông tin tập trung vào khoảng 15 triệu USD/1ha/1 năm, cao hơn khoảng 15 lần so sánh với doanh thu của các khu công nghiệp.

Việt Nam nằm trong nhóm 10 nước dẫn đầu về số lượng lượt tải mới ứng dụng trên thiết bị di động trong 2 năm liên tiếp (2022, 2023). Số lượng người dùng trên các nền tảng số Việt Nam tăng trưởng 46% so với năm 2022. 3 ứng dụng của cơ quan nhà nước có lượng người dùng lớn là VneID của Bộ Công an, VssID của Bảo hiểm Xã hội và Thanh niên Việt Nam của Trung ương Đoàn.

Đến hết năm 2023, các bộ, ngành đã cắt giảm, đơn giản hóa gần 2.500 quy định kinh doanh, đơn giản hóa 528/1.086 thủ tục hành chính liên quan đến công dân. Việc kết nối, chia sẻ dữ liệu mang lại kết quả cụ thể, giải quyết được các bài toán liên ngành mà trước đây rất khó giải quyết triệt để. Việc giải quyết thủ tục hành chính ở một số địa phương có sự thay đổi đột phá. Bộ Công an đã tích cực, chủ động trong xây dựng CSDLQG về dân cư. Đây là CSDLQG quan trọng, mang tính chất nền tảng để từ đó phát triển các CSQLQG, CSDL chuyên ngành khác. Bộ Thông tin và Truyền thông thực hiện tốt vai trò điều phối, hỗ trợ các bộ ngành, địa phương nâng cao năng lực, đáp ứng yêu cầu kết nối kỹ thuật, bảo đảm an toàn thông tin mạng.

Kết quả cụ thể, Chương trình chuyển đổi số quốc gia, Chiến lược quốc gia phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số đặt ra 62 mục tiêu, trong đó: 18 mục tiêu đã hoàn thành (đạt 29%), 27 mục tiêu có khả năng hoàn thành cao (chiếm 43,5%) và 17 mục tiêu cần phải nỗ lực tập trung mới có thể hoàn thành đúng hạn (chiếm 27,5%). Kế hoạch năm 2023 đặt ra 126 nhiệm vụ, 102 nhiệm vụ đã hoàn thành, đạt tỷ lệ 81%.

Định hướng trọng tâm năm 2024 - Phổ cập hạ tầng số và sáng tạo ứng dụng số để phát triển kinh tế số

Theo Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng, năm 2023 là một năm khó khăn nói chung cho Việt Nam, là một năm khó khăn nói riêng cho bộ máy quản lý nhà nước về chuyển đổi số với biên chế không ngừng cắt giảm, nguồn lực hạn chế, nhiệm vụ mới phát sinh nhiều. Bài học kinh nghiệm để vượt qua khó khăn, thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia là Ủy ban quốc gia sớm chỉ ra định hướng trọng tâm để cả hệ thống cùng nỗ lực thực hiện.

Năm 2024, bối cảnh kinh tế suy thoái trên quy mô toàn cầu do ảnh hưởng hậu COVID-19 và tình hình địa chính trị giữa các quốc gia đang có nhiều biến động. Các nền kinh tế trên toàn cầu đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn. Mục tiêu tăng năng suất lao động đặt ra là tốc độ tăng bình quân đạt trên 6,5%. Mặc dù giai đoạn 2011-2021, tốc độ tăng năng suất lao động đã có cải thiện (5,3%). Tuy nhiên, năng suất lao động của Việt Nam vẫn ở mức thấp so với khu vực. Việt Nam cần tìm ra không gian mới, động lực phát triển mới để tăng trưởng kinh tế và năng suất lao động. Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất với Ủy ban quốc gia về chủ đề để định hướng các nhiệm vụ trọng tâm năm 2024 là “Phổ cập hạ tầng số và sáng tạo ứng dụng số để phát triển kinh tế số - Động lực mới cho tăng trưởng kinh tế và năng suất lao động”.

Hội nghị đã được nghe một số tham luận của các bộ, ngành trung ương, địa phương và các doanh nghiệp như: Hướng dẫn phổ cập danh tính số (Bộ Công an); Hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ, giải pháp để phổ cập các ứng dụng thanh toán số (Ngân hàng Nhà nước); Hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ, giải pháp để phổ cập hóa đơn điện tử (Bộ Tài chính); Cách làm để phổ cập hạ tầng viễn thông từ thực tiễn triển khai của tỉnh Quảng Ninh (UBND tỉnh Quảng Ninh); Cách làm thiết lập trung tâm dữ liệu theo mô hình thuê dịch vụ điện toán đám mây (UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu); Kinh nghiệm về cấp tài khoản cho người dân trong sử dụng dịch vụ công trực tuyến tại thành phố Đà Nẵng (UBND TP Đà Nẵng); Cách làm để phổ cập dịch vụ công trực tuyến trên thiết bị di động từ thực tiễn triển khai của tỉnh Tây Ninh (UBND tỉnh Tây Ninh); Cách làm phổ cập kỹ năng số cho người dân từ thực tiễn triển khai của tỉnh Vĩnh Phúc (UBND tỉnh Vĩnh Phúc); Chia sẻ về phát triển hạ tầng số, nền tảng số và sáng tạo ứng dụng số (Tập đoàn Viettel); Chia sẻ các ứng dụng điển hình trong công tác tạo lập dữ liệu, khai thác dữ liệu và cung cấp dịch vụ công trực tuyến (Tập đoàn FPT).

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu kết luận chỉ đạo - Ảnh: Cổng TTĐT Chính Phủ

Chuyển đổi số là một nhiệm vụ hoàn toàn phù hợp với tình hình thực tiễn, thiết thực, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, chuyển đổi số nhanh, hiệu quả, bền vững, toàn diện hơn, không để ai bị bỏ lại phía sau là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá của Chính phủ trong nhiệm kỳ này.

Thủ tướng nhấn mạnh 6 kết quả nổi bật đạt được trong năm 2023:

Một là, chuyển đổi số quốc gia được đẩy mạnh theo hướng toàn diện, toàn dân, có kết quả thiết thực, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Năm 2023 chúng ta lấy “Năm dữ liệu số quốc gia”, đã tạo được những nền tảng cơ bản trong tạo lập và chia sẻ dữ liệu trong cơ quan nhà nước, tạo nền móng cho phát triển ba trụ cột là Chính phủ số, Kinh tế số, Xã hội số.

Năm dữ liệu số thì chúng ta đã làm được một số công việc: đánh giá quốc tế về chuyển đổi số của Việt Nam đạt nhiều kết quả tích cực. Chỉ số Đổi mới sáng tạo của Việt Nam đứng thứ 46/132, tăng 2 bậc so với năm 2022, liên tiếp duy trì trong nhóm 50 quốc gia dẫn đầu; Chỉ số Bưu chính của Việt Nam đạt cấp độ 6/10, tăng 1 cấp độ so với năm 2021, đứng thứ 38 (theo Liên minh Bưu chính Thế giới); Việt Nam là quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế số nhanh nhất khu vực Đông Nam Á trong 2 năm liền (2022, 2023); thương mại điện tử tăng 11%, kinh tế số du lịch tăng 82%, thanh toán số tăng 19% (theo Google, Temasek). Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông thì kinh tế số năm 2023 đã đóng góp khoảng 16,5% GDP.

Hai là, Năm Dữ liệu số quốc gia đạt nhiều thành tích quan trọng. Các CSDL quốc gia, chuyên ngành được đẩy mạnh triển khai xây dựng, kết nối, chia sẻ; tạo tiện ích trong việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp (quản lý dân cư, đăng ký doanh nghiệp, bảo hiểm, hộ tịch điện tử...) để làm công tác an sinh xã hội. Chúng ta đã đề xuất và được Bộ Chính trị đồng ý, xây dựng CSDL quốc gia đồng thời giao cho Bộ Công an triển khai.

Đặc biệt CSDL về dân cư được đẩy mạnh, đem lại hiệu quả thiết thực. Hoàn thành cấp 100% căn cước công dân gắn chip; cấp trên 70 triệu tài khoản định danh điện tử. Đẩy mạnh sử dụng ứng dụng VneID, tích hợp 2,2 triệu dữ liệu đăng ký phương tiện, 10,2 triệu dữ liệu giấy phép lái xe, 16,8 triệu dữ liệu bảo hiểm y tế. Đã kết nối, chia sẻ, xác thực, làm sạch dữ liệu với 15 bộ, ngành, 63 địa phương và 3 doanh nghiệp viễn thông; triển khai 38/53 dịch vụ công thiết yếu, giúp tiết kiệm hằng năm trên 2.500 tỷ đồng.

Ba là, công tác hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách tạo khuôn khổ cho chuyển đổi số quốc gia được triển khai tích cực, hiệu quả. Trình Quốc hội thông qua Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Luật Viễn thông (sửa đổi), Luật Căn cước công dân; ban hành 4 nghị quyết, 1 nghị định, 7 quyết định, 6 chỉ thị của Chính phủ. Đã có 50/63 tỉnh, thành phố ban hành chính sách miễn, giảm phí, lệ phí sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Bốn là, triển khai dịch vụ công trực tuyến được đẩy mạnh, đem lại hiệu quả thiết thực, từng bước xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, phục vụ ngày càng tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp. Đã có hơn 11,2 triệu tài khoản và hơn 35,4 triệu hồ sơ nộp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Năm là, phát triển hạ tầng số đạt nhiều kết quả tích cực, gần 80% người dân Việt Nam sử dụng internet. Hiện, đã phủ sóng di động tại 2.233/2.853 điểm phát sóng (chiếm 78%), 620 điểm còn lại sẽ phải hoàn thành trong 2024 (điểm lõm sóng). Thử nghiệm mạng di động 5G tại hơn 50 tỉnh, thành phố. Các trung tâm dữ liệu tiếp tục được đẩy mạnh xây dựng ở cả khu vực công và tư; Chính phủ đã phê duyệt Đề án xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia, 13 doanh nghiệp xây dựng 45 trung tâm dữ liệu.

Sáu là, an ninh mạng, an toàn thông tin ngày càng được coi trọng và củng cố, tăng cường. Có 65% hệ thống thông tin được xác nhận bảo vệ an toàn thông tin theo cấp độ được phân loại. Gần 4.800 trang web của cơ quan Nhà nước được đánh giá và dán nhãn tín nhiệm mạng.

Thủ tướng nhấn mạnh, kết quả đạt được nêu trên cho thấy, triển khai chuyển đổi số là một nhiệm vụ hoàn toàn phù hợp với tình hình thực tiễn, đúng và trúng các vấn đề mà chúng ta đã và đang thúc đẩy, để người dân và doanh nghiệp đỡ những thủ tục hành chính phiền hà, đỡ giao dịch trực tiếp, đỡ mất thời gian đi lại, chống được các tiêu cực phiền hà khác và thuận lợi, nhanh chóng hơn khi xử lý trên môi trường mạng.

Thay mặt lãnh đạo Chính phủ, Thủ tướng cảm ơn, đánh giá cao và nhiệt liệt biểu dương những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được, nhất là sự chỉ đạo quyết liệt của các thành viên Ủy ban quốc gia; sự tham gia, phối hợp chặt chẽ của bộ, ngành, địa phương; sự nỗ lực, chung tay đồng hành, tham gia có hiệu quả của doanh nghiệp công nghệ; sự đồng lòng, ủng hộ, tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp.

Những tồn tại, hạn chế, bất cập, yếu kém

Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng cũng nhấn mạnh, chúng ta không thỏa mãn, không chủ quan và cũng cần phải khiêm tốn để tiếp tục phát triển cho bền vững. Khắc phục được những khó khăn, vướng mắc, thách thức trong quá trình chuyển đổi số. Chúng ta cũng thẳng thắn nhìn nhận, còn nhiều tồn tại, hạn chế, bất cập, yếu kém như: việc xây dựng, hoàn thiện môi trường pháp lý, cơ chế, chính sách còn chậm so với yêu cầu phát triển; còn 18 mục tiêu của Chương trình chuyển đổi số quốc gia cần nỗ lực tập trung mới có thể hoàn thành đúng hạn; nhiều thủ tục hành chính chưa được cắt giảm, đơn giản hóa, còn 558 thủ tục hành chính chưa được đơn giản hóa; vẫn chưa ban hành được phương pháp đo lường tỷ trọng kinh tế số trong GDP, tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành lĩnh vực.

Chất lượng dịch vụ công trực tuyến còn chưa cao, tỷ lệ xử lý hồ sơ công chưa cao, một số dịch vụ công trực tuyến còn mang tính hình thức. Chỉ tiêu giao năm 2023 là 40%, các bộ, ngành mới đạt 30,24%, địa phương mới đạt 35,75%. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính được số hóa chưa cao, chỉ tiêu năm 2023 là 100% nhưng các bộ, ngành mới được 28,84%, các địa phương mới được 37,38%. Tỷ lệ số hóa hồ sơ còn thấp, các bộ, ngành mới đạt 28,84%, các địa phương mới đạt 37, 38%. Tỷ lệ khai thác sử dụng lại thông tin, dữ liệu số hóa vẫn còn thấp khoảng 9%.

Phát triển hạ tầng số còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Hạ tầng số của một số bộ, ngành, địa phương đầu tư thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu. Trục liên thông quốc gia phát triển chậm.

Công tác bảo đảm an ninh, an toàn các hệ thống thông tin, CSDL, bảo vệ dữ liệu cá nhân còn nhiều hạn chế, bất cập, 35% hệ thống thông tin trên toàn quốc chưa được xác nhận bảo vệ an toàn thông tin theo cấp độ.

Nhân lực số vừa thừa vừa thiếu, do đào tạo số lượng lớn, nhưng chưa bảo đảm chất lượng. Công tác thông tin, truyền thông, tạo đồng thuận trong xã hội nhằm thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia nhiều nơi chưa được coi trọng, mang tính hình thức, chiếu lệ.

Những bài học kinh nghiệm

Thứ nhất, sự vào cuộc với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị. Nắm chắc tình hình thực tế, có phản ứng linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; chỉ đạo điều hành đồng bộ, linh hoạt, tổ chức triển khai quyết liệt, xác định rõ ưu tiên, có trọng tâm, trọng điểm.

Thứ hai, lấy người dân, doanh nghiệp là chủ thể, là trung tâm của chuyển đổi số quốc gia, được thụ hưởng những thành quả từ chuyển đổi số quốc gia mang lại; minh bạch hóa và tăng cường sự tham gia của người dân, doanh nghiệp.

Thứ ba, xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp lý về chuyển đổi số quốc gia, đáp ứng yêu cầu thực tiễn; chỉ đạo điều hành đồng bộ, linh hoạt, tổ chức triển khai hiệu quả, quyết liệt, xác định rõ ưu tiên, trọng tâm, trọng điểm.

Thứ tư, luôn giữ vững kỷ luật, kỷ cương; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường kiểm tra, giám sát; đẩy mạnh truyền thông chính sách, góp phần tạo đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ chủ đề chuyển đổi số năm 2024 là: Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững - Ảnh: Cổng TTĐT Chính phủ

Quan điểm phát triển kinh tế số năm 2024

Về chủ đề chuyển đổi số năm 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững.

Với chủ đề của năm 2024, Thủ tướng nêu rõ các quan điểm chỉ đạo:

Một là, phải luôn có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt với phương pháp khoa học, thực tiễn, hiệu quả; bám sát thực tiễn; kế thừa, phát huy hơn nữa những kết quả đạt được; tạo đột phá hơn nữa với quan điểm toàn diện, tổng thể, không để ai bị bỏ lại phía sau trong công cuộc chuyển đổi số; ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo động lực theo tinh thần bắt kịp, tiến cùng và nỗ lực đột phá vượt lên trong phát triển kinh tế số ngang tầm quốc tế, khu vực, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Hai là, phát triển kinh tế số phải lấy tri thức và dữ liệu số làm yếu tố sản xuất chủ yếu, công nghệ số làm động lực cốt lõi và hạ tầng số hiện đại làm nền tảng quan trọng để đẩy nhanh công cuộc cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và mô hình quản trị văn minh, hiện đại thực hiện khát vọng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Ba là, phát huy tính chủ động, sáng tạo; huy động mọi nguồn lực, sự tham gia của cả hệ thống chính trị, người dân và cộng đồng doanh nghiệp để phát triển kinh tế số. Xây dựng cơ chế, chính sách nhằm tận dụng mọi nguồn lực nhằm phát triển mạnh mẽ hạ tầng số, ứng dụng số, dữ liệu số đồng bộ, hiện đại, có tính liên thông, kết nối cao làm cơ sở cho phát triển thương mại điện tử, dịch vụ số thuận tiện, chất lượng cao, chi phí hợp lý.

Bốn là, phát triển kinh tế số một cách tổng thể, toàn diện, nhưng phải ưu tiên chất lượng hơn là chạy theo số lượng; tập trung vào 4 ưu tiên chính: Ưu tiên phát triển công nghiệp công nghệ thông tin và truyền thông (đây là ngành công nghiệp chủ đạo, cung cấp công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, giải pháp, nội dung số cho phát triển kinh tế số); Ưu tiên số hóa các ngành kinh tế gắn với tăng năng suất lao động xã hội, sản lượng, quản lý và đổi mới sáng tạo (đây là mặt trận chính cho sự phát triển của nền kinh tế số, mở ra không gian phát triển mới); Ưu tiên quản trị số (đảm bảo cho sự phát triển nhanh chóng và lành mạnh của nền kinh tế số); Ưu tiên phát triển dữ liệu số (là yếu tố sản xuất then chốt trong sự phát triển của nền kinh tế số).

Năm là, các bộ, ngành, địa phương cần tích cực, chủ động, kịp thời, hiệu quả hơn nữa trong phối hợp với Bộ Công an để khai thác toàn diện, hiệu quả CSDL về dân cư, phục vụ cho đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí đầu vào, giảm thời gian đi lại cho người dân, doanh nghiệp,… góp phần xây dựng CSLD "đúng, đủ, sạch, sống".

Một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới

Cơ bản nhất trí với các đề xuất về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2024 của Bộ Thông tin và Truyền thông và các phát biểu, tham luận, Thủ tướng đã đưa ra một số nhiệm vụ cụ thể, trọng tâm trong năm 2024:

Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành kế hoạch chuyển đổi số năm 2024 của Ủy ban, các bộ, ngành, địa phương và tổ chức triển khai thực hiện với chủ đề Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột: Công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, kiểm tra, đôn đốc, nghiêm khắc phê bình những cá nhân, đơn vị chậm chễ, không theo đúng kế hoạch. Hoạt động của Ủy ban và các Ban Chỉ đạo phải thực chất, không hoạt động hình thức.

Đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách cho chuyển đổi số quốc gia với phương châm một văn bản điều chỉnh nhiều văn bản, áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn. Thủ tướng giao Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, xây dựng văn bản pháp lý về công nghệ số, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội trong năm 2024; sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 73/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước; sửa đổi, bổ sung Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật giao dịch điện tử về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký; xây dựng Nghị định hướng dẫn Luật Viễn thông (sửa đổi); khẩn trương hoàn thiện và trình ban hành các Chiến lược về phát triển vi mạch bán dẫn, ứng dụng chuỗi khối, dữ liệu số…

Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát, đo lường, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của Ủy ban Chuyển đổi số quốc gia để đôn đốc, thúc đẩy trong quá trình triển khai và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hoàn thành trong quý I-2024.Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông sớm hoàn thiện và ban hành phương pháp đo lường đóng góp giá trị gia tăng của kinh tế số trong tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam, hoàn thành trong quý II-2024.Bộ Công an nghiên cứu, tham mưu đề xuất xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân; hoàn thành trong năm 2024.Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sớm hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng, hoàn thành trong quý II-2024.Bộ Tài chính xây dựng kế hoạch, lộ trình thu thuế, phí, lệ phí bằng hóa đơn điện tử trên phạm vi cả nước ở tất cả các ngành, các cấp, nhất là dịch vụ về ăn uống, hoạt động các chợ, lĩnh vực xăng dầu, điện, nước…Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có phương án xử lý đối với 558 thủ tục hành chính chưa được cắt giảm, đơn giản hóa theo 19 nghị quyết của Chính phủ; hoàn thành trong quý I-2024.

Nhằm đẩy mạnh số hóa các ngành kinh tế, Thủ tướng đề nghị các đồng chí Phó Thủ tướng phụ trách các ngành, lĩnh vực tổ chức các phiên họp chuyên đề của Ủy ban chuyển đổi số quốc gia về số hóa các ngành kinh tế cụ thể:

Ngành nông nghiệp tổ chức phiên họp chuyên đề thúc đẩy số hóa ngành nông nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh lương thực, phát triển ngành nông nghiệp bền vững, tập trung vào cải thiện năng suất, hiệu quả sản xuất, tối ưu hóa quá trình sản xuất, truy xuất nguồn gốc, giảm phát thải, tổ chức trong quý I-2024.

Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tập trung vào số hóa, tự động hóa và quản trị số hướng tới áp dụng mô hình nhà máy thông minh nhằm nâng cao năng lực sản xuất và sức cạnh tranh sản phẩm, giảm phát thải… từng bước tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, hoàn thành trong quý II-2024.

Ngành điện, năng lượng tập trung vào quản trị số, như hệ thống lưới điện thông minh, an ninh an toàn hệ thống điện, đối với nhà máy nhiệt điện phải giảm nhiên liệu đốt, giảm phát thải, hoàn thành trong quý I-2024.

Ngành xây dựng tập trung vào tăng năng suất (tự động hóa quy trình xây dựng); quản lý dự án hiệu quả hơn (theo dõi tiến độ công việc, lên kế hoạch và quản lý nguồn lực một cách hiệu quả); tối ưu hóa thiết kế (mô phỏng 3D và hệ thống quản lý thông tin xây dựng); tăng tính linh hoạt; giảm thất thoát và lãng phí; cải thiện an toàn lao động; quản lý tài chính hiệu quả...

Phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất tập trung vào đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và quản trị số để thay đổi quy trình sản xuất, kinh doanh, bảo vệ môi trường nhằm nâng cao hiệu suất, hiệu quả hoạt động, giảm phát thải, hình thành khu công nghiệp xanh, sinh thái, tổ chức trong quý II-2024.

Thủ tướng cũng đề nghị các ngành, lĩnh vực khác chủ động đề xuất tổ chức hội nghị chuyển đổi số với quy mô phù hợp (như ngành giáo dục, y tế, giao thông vận tải (logistics), tài nguyên và trường (như sàn giao dịch tín chỉ carbon, chuyển đổi xanh), lao động-thương binh và xã hội, văn hóa, thể thao và du lịch…) gắn với triển khai Đề án 06, gắn với CSDL dân cư, gắn với CSDL quốc gia.

Triển khai các nhiệm vụ quan trọng để thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số quốc gia, nâng cao hiệu quả thực hiện dịch vụ công trực tuyến, nhất là 53 dịch vụ công thiết yếu, nâng cao tỷ lệ xử lý hồ sơ trực tuyến, số hóa kết quả, số hóa hồ sơ và tái sử dụng dữ liệu, tăng cường sử dụng dư liệu dùng chung.

Đẩy mạnh phát triển hạ tầng số quốc gia, tập trung xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia; khẩn trương nâng cấp đường trục quốc gia để sớm thương mại hóa 5G trong năm 2024 (hạ tầng số phải đi trước) (giao cho 3 tập đoàn lớn: Viettel, VNPT, Mobifone); xóa vùng lõm sóng di động trên phạm vi toàn quốc; phấn đấu 100% thôn, bản được cung cấp cáp quang… Triển khai hiệu quả và phát triển các nền tảng số, ứng dụng số, dịch vụ số, tập trung phát triển và đẩy mạnh phát triển nền tảng trí tuệ nhân tạo, trợ lý ảo, ứng dụng công dân số - VNeID, ứng dụng thanh toán số, hóa đơn điện tử, hợp đồng điện tử, chữ ký số cá nhân, thương mại điện tử,… đặc biệt là thuế phí, lệ phí.

Đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng các hệ thống thông tin, CSDL; khẩn trương khắc phục những lỗ hổng bảo mật, tình trạng lộ lọt thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân (Giao Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Thông tin và Truyền thông).

Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân nhằm nâng cao nhận thức về chuyển đổi số quốc gia, nhất là dịch vụ công trực tuyến, ứng dụng số...

Tăng cường hợp tác quốc tế trong chuyển đổi số, nhất là hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ, thu hút và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.