Sự kiện: BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG TIÊU BIỂU CỦA CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ

Trong khuôn khổ Ngày hội Văn hóa Mường lần thứ II năm 2025, đoàn nghệ nhân tỉnh Sơn La đã giới thiệu trích đoạn nghi lễ Mợi của người Mường xã Phù Yên – một nghi lễ tâm linh đặc sắc, phản ánh đời sống tín ngưỡng phong phú và khát vọng hướng tới cuộc sống bình an, ấm no của đồng bào Mường. Việc trình diễn nghi lễ tại ngày hội không chỉ giúp người xem hiểu hơn về nét văn hóa đặc sắc của người Mường, đồng thời góp phần tăng cường tinh thần đoàn kết, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống dân tộc.

Lễ hội xuống đồng Mường Vang tỉnh Phú Thọ là một trong những lễ hội nông nghiệp độc đáo của người Mường, gắn liền với đời sống cư dân trồng lúa nước. Thường được tổ chức vào ngày mùng 8 tháng Giêng âm lịch hằng năm, trong tiết trời xuân tươi mới, lễ hội không chỉ là dịp cầu cho mùa màng bội thu, bản làng yên vui, mà còn là không gian để cộng đồng người Mường gửi gắm ước vọng về một cuộc sống no ấm, bình yên.

Làng Kon Brắp Ju, xã Kon Braih, tỉnh Quảng Ngãi có trên 90% người Ba Na nhánh Jơ Lâng sinh sống. Hàng năm cứ vào những ngày đầu tháng mười dương lịch, khi cây lúa ngậm đòng, chuẩn bị trổ bông cũng là lúc người dân làng Kon Brắp Ju tất bật chuẩn bị cho lễ hội Ét Đông hay còn gọi là Tết ăn Dúi, lễ hội lớn nhất trong năm.

Lễ hội Ăn trường của người Mường thôn Đoàn Kết (xã Liên Sơn, tỉnh Lào Cai) là một trong những nghi lễ đầu Xuân độc đáo còn được gìn giữ. Lễ hội mang ý nghĩa đặc biệt: vừa là nghi lễ tâm linh tôn kính, tưởng nhớ các vị thần linh, những người có công mở đất, lập mường, vừa là dịp cầu mong vạn vật sinh sôi nảy nở, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc đến với mọi nhà.

Từ ngày 1-12-2025 đến ngày 4-1-2026, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đoài Phương, Hà Nội) sẽ diễn ra các hoạt động có chủ đề “Chào năm mới 2026”, nhằm giới thiệu những nét văn hóa đầu xuân với các nghi lễ, lễ hội, phong tục tập quán giúp du khách hiểu rõ hơn về văn hóa truyền thống, đặc trưng của các dân tộc góp phần bảo tồn, phát huy, quảng bá giá trị văn hóa dân tộc; tăng cường giao lưu giữa các dân tộc, đoàn kết, gắn bó và hỗ trợ lẫn nhau cùng phát triển nhân dịp đầu năm mới 2026.

Trong không gian rộn ràng của Ngày hội văn hóa dân tộc Mường lần thứ II, giữa tiếng cồng chiêng, điệu múa, nơi không gian trưng bày của tỉnh Sơn La, có một người đàn ông kiên nhẫn ngồi bên bó nứa, tỉ mẩn khoan từng lỗ nhỏ trên thân ống. Đó là nghệ nhân Đinh Thế Dương, 60 tuổi (xã Phù Yên, tỉnh Sơn La) – người đã dành nhiều tâm huyết với cây sáo Ôi, một nhạc cụ truyền thống của dân tộc người Mường nơi vùng cao Tây Bắc.

Lễ hội Pôồn Pôông của người Mường tỉnh Thanh Hóa là một lễ hội dân ca nghi lễ, có nguồn gốc từ sử thi "Đẻ đất, đẻ nước”, được tổ chức để cầu mong mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no. Lễ hội này vừa mang ý nghĩa tâm linh, vừa là dịp để trai gái giao duyên, và đã được đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2017. Trong Ngày hội Văn hóa Mường lần thứ II, năm 2025, các nghệ nhân, diễn viên tỉnh Thanh Hóa đã giới thiệu lễ hội đặc sắc này đến với du khách Thủ đô.

Lễ hội Đua ghe Ngo tranh Cúp Xuân Hòa mở rộng 2025 với chủ đề “Lan tỏa bản sắc, gắn kết cộng đồng” sẽ diễn ra vào ngày 30-11 trên dòng kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, ghi dấu ấn mới của Lễ hội Sông nước TP.HCM.

Giữa không gian Ngày hội Văn hóa dân tộc Mường lần thứ II, gian trưng bày của đoàn Lào Cai hiện lên như một lát cắt sống động về đời sống người Mường vùng cao. Từ những vật dụng quen thuộc trong sinh hoạt hằng ngày, tiếng chiêng vang vọng núi rừng đến sắc thổ cẩm dệt tay tinh tế... tất cả đã làm nổi bật về cuộc sống, con người, vùng đất và những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Mường tỉnh Lào Cai.

Trong chuỗi sự kiện Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam” năm 2025, ngày 23-11, tại sân Tháp Chăm, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Đoài Phương, Hà Nội), đoàn nghệ thuật “Hoa đất tháp” đã mang đến chương trình ca nhạc dân gian với 15 tiết mục ca múa nhạc đặc sắc cùng những sản phẩm gốm từ “hoa đất tháp”.

Đắk Lắk - Tây Nguyên đang chuẩn bị kỷ niệm 20 năm Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO ghi danh Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại. Nhìn lại hai thập kỷ đó, ngành Văn hóa địa phương nhận thấy, vẫn còn rất nhiều thách thức đặt ra.

Sáng 24-11, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đoài Phương, Hà Nội) đã diễn ra Lễ bế mạc Ngày hội Văn hóa dân tộc Mường lần thứ II, năm 2025. Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy, Trưởng ban tổ chức Ngày hội dự buổi lễ.