Tiếp tục Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV, chiều 5-5, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết về việc thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013; Biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; Biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Toàn cảnh phiên họp

Các đại biểu đã tiến hành biểu quyết, với 452/452 (đạt 100%) đại biểu có mặt tán thành thông qua Nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; 446/446 (đạt 100%) đại biểu biểu quyết tán thành thông qua Nghị quyết về việc thành lập Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 gồm 15 thành viên, trong đó, Chủ tịch Ủy ban là Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Các Phó Chủ tịch Ủy ban có: Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định và Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long.

Ủy ban có nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013; tổ chức lấy ý kiến nhân dân, các ngành, các cấp; giải trình, tiếp thu ý kiến đóng góp của nhân dân, các ngành, các cấp.

Sau khi lấy ý kiến, Ủy ban sẽ giải trình, tiếp thu ý kiến đóng góp của Nhân dân, các ngành, các cấp, ý kiến của đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 trình Quốc hội xem xét, thông qua.

Nghị quyết giao Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp là cơ quan thường trực, trực tiếp tham mưu, giúp việc cho Ủy ban; Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội trong việc thực hiện nhiệm vụ.

Các đại biểu bấm nút biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết về việc thành lập Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013

Trước đó, các đại biểu đã thảo luận tại Hội trường về 2 dự thảo nghị quyết, gồm Nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết về việc thành lập Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013.

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này là một bước đi lịch sử, mang tính kiến tạo, thể chế sâu rộng, đặt nền móng pháp lý cho việc tiếp tục đổi mới tổ chức bộ máy nhà nước phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời đại chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng. Việc sửa đổi Hiến pháp năm 2013 vào thời điểm hiện nay là yêu cầu tất yếu của thực tiễn, sau hơn một thập kỷ thực hiện nhiều quy định của Hiến pháp năm 2013 dù đã có góp phần ổn định tổ chức bộ máy và phát huy dân chủ nhưng cũng đang bộc lộ những giới hạn và khoảng trống, nhất là trước yêu cầu tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả bộ máy, đặc biệt trong bối cảnh sáp nhập đơn vị hành chính và chuyển đổi mô hình quản trị hiện đại.

Về nội dung đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đánh giá cao việc sửa đổi, bổ sung lần này tập trung vào 3 nội dung trọng yếu là đúng và trúng các nút thắt thể chế, đó là tái định hình mô hình tổ chức chính quyền địa phương, loại bỏ sự cồng kềnh, giao thoa 3 cấp, giảm tầng nấc trung gian để thực hiện có hiệu quả mô hình chính quyền hành động nhanh, linh hoạt, tập trung và trách nhiệm, củng cố vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, không chỉ là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân mà phải là chủ thể có quyền năng giám sát thực chất, phản biện chính sách, tham gia thiết kế chính sách công - điều mà Hiến pháp hiện hành đã quy định rất rõ (Hiến pháp năm 2013), tạo cơ sở hiến định cho việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã. Vấn đề chưa có tiền lệ nhưng đang đặt ra cấp bách cần được Hiến pháp quy định trong thời điểm hiện nay.

Về thành lập Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, theo đại biểu, đây là việc hoàn toàn cần thiết và đúng quy định tại khoản 2 Điều 120 của Hiến pháp năm 2013; thành phần của Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 được đề xuất là những đồng chí tiêu biểu từ Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc và các bộ, ngành bảo đảm sự bao quát, đa chiều, gắn kết giữa lý luận thực tiễn và kỹ thuật lập hiến. Việc sửa đổi Hiến pháp lần này đặt trên tinh thần kế thừa và đổi mới. Đặc biệt là lấy dân làm gốc để Hiến pháp thực sự là bản khế ước giữa Nhân dân và Nhà nước vì sự phát triển phồn thịnh của đất nước, đáp ứng kỳ vọng lớn lao của Nhân dân và cử tri cả nước, thể hiện trách nhiệm lịch sử của Quốc hội khóa XV…

Đồng quan điểm với ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng, ĐBQH Nguyễn Thị Lan Anh (Lào Cai) nhấn mạnh, việc sửa đổi Hiến pháp lần này là bước đi cần thiết, kịp thời, thể hiện sự chủ động và thích ứng của Quốc hội trước những thay đổi lớn trong tổ chức bộ máy Nhà nước và yêu cầu ngày càng cao của cải cách thể chế.

Về sự cần thiết sửa đổi hiến pháp, đại biểu cho rằng, sau 10 năm triển khai một số quy định của Hiến pháp 2013 không còn phù hợp với thực tiễn. Đặc biệt, trong bối cảnh tinh gọn bộ máy, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị, nhiều mô hình tổ chức mới đã được thí điểm và triển khai trên thực tế nhưng lại chưa có cơ sở hiến định vững chắc, gây khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện.

Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, việc sửa đổi cần làm rõ hơn vai trò của Mặt trận trong đại diện phản biện xã hội và giám sát quyền lực, đồng thời, bảo đảm điều kiện pháp lý để tổ chức bộ máy tinh gọn nhưng không làm suy giảm tính đại diện liên kết và bám sát cơ sở.

Về tổ chức chính quyền địa phương, ĐBQH Nguyễn Thị Lan Anh đồng tình với việc thể chế hóa mô hình 2 cấp, tuy nhiên cần quy định chuyển tiếp thật rõ ràng và có lộ trình cụ thể để đảm bảo quá trình sắp xếp, sáp nhập, không bị gián đoạn hoạt động quản lý nhà nước, nhất là các địa phương ở vùng cao, vùng sâu, nơi điều kiện thực hiện còn nhiều khó khăn, hạn chế.

Về hình thức sửa đổi, đại biểu nhất trí sử dụng hình thức nghị quyết để sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp. Theo đại biểu, cách làm này phù hợp với thông lệ pháp luật quốc tế, vừa linh hoạt, vừa đảm bảo chặt chẽ về quy trình, tránh xáo trộn toàn văn Hiến pháp khi phạm vi điều chỉnh là hẹp…

NGỌC BÍCH - Ảnh: Cổng TTĐTQH