Sáng 13-6-2025, tại TP.HCM, Nxb Kim Đồng đã tổ chức Tổng kết Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023-2025 và Trao Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất.

Sau gần hai năm phát động, Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất đã chính thức khép lại với nhiều thành quả ấn tượng: 612 tác phẩm tham dự ở các thể loại thơ, truyện ngắn, truyện dài… đến từ 55 tỉnh, thành trong nước và từ các quốc gia Úc, Đức, Pháp, Thụy Điển. Độ tuổi tác giả trải rộng từ 9 tuổi (sinh năm 2016) đến 93 tuổi (sinh năm 1932), cho thấy sức hút đặc biệt của văn học thiếu nhi đối với nhiều thế hệ người viết. Giải thưởng Văn học Kim Đồng đã thu hút và cổ vũ nhiều cây bút mới, đồng thời khơi dậy đam mê sáng tác ở các tác giả kỳ cựu.

Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên và Bí thư TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Đội TƯ Nguyễn Phạm Duy Trang trao giải Nhất cho tác giả Giai Du

Phát biểu tại buổi lễ trao giải Giám đốc Nxb Kim Đồng Bùi Tuấn Nghĩa khẳng định, gần 70 năm phát triển, sách của Nxb Kim Đồng đã lớn lên cùng nhiều thế hệ bạn đọc thiếu nhi, trong đó sách văn học luôn là dấu chỉ nhận diện quan trọng, tạo được lòng tin với độc giả. Để có được điều này, Nxb luôn đồng hành với những nỗ lực sáng tạo của các nhà văn, nhà thơ, các tác giả thông qua các cuộc vận động sáng tác. Từ đây, nhiều tác phẩm văn học thiếu nhi giá trị đã ra đời, được khẳng định qua thời gian, ghi dấu trong lòng nhiều thế hệ độc giả. Nhiều tác giả trẻ, tác giả mới được phát hiện qua các cuộc thi, từng bước định hình được tên tuổi trong đời sống văn học. Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023-2025 gắn với Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất chính là tiếp nối dòng chảy và sứ mệnh này. Ông cũng bày tỏ, trong bối cảnh chuyển đổi mạnh mẽ của ngành xuất bản và công nghiệp văn hóa, đầu tư cho văn học dành cho thanh thiếu nhi chính là đầu tư cho tương lai đất nước.

Trong gần hai năm qua, kể từ khi công bố thành lập Giải thưởng Văn học Kim Đồng và phát động Cuộc vận động sáng tác 2023-2025 vào tháng 5-2023, Nxb Kim Đồng đã phối hợp với các hội văn học nghệ thuật tổ chức nhiều hoạt động gặp gỡ, giao lưu với các tác giả, giữa các tác giả và bạn đọc trên khắp đất nước. Các buổi tọa đàm, giao lưu sáng tác, đối thoại cùng sinh viên, học sinh tại Hà Nội, Hải Dương, Đà Nẵng, Quảng Nam, Gia Lai, Buôn Mê Thuột, TP.HCM, An Giang… đã khơi dậy cảm hứng sáng tác cho các nhà văn và góp phần lan tỏa giá trị của văn học thiếu nhi Việt Nam.

Trong thời gian diễn ra Cuộc vận động sáng tác 2023-2025, hơn 40 tác phẩm tham dự giải đã được lựa chọn xuất bản, nhiều hoạt động giao lưu đọc sách giữa tác giả và độc giả đã được tổ chức. Các tác phẩm này đã nhanh chóng bước vào đời sống văn học, được các em đón nhận. Nhà văn Trần Đức Tiến - Chủ tịch Hội đồng Chung khảo chia sẻ: “Khép lại cuộc vận động sáng tác cho Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ Nhất, điều đầu tiên chúng tôi ghi nhận là sự nhiệt tình hưởng ứng của đông đảo người viết cho thiếu nhi. Nhìn vào đội ngũ tác giả và số lượng hơn 600 tác phẩm tham dự giải, khó có thể nhận định một cách chủ quan, hời hợt theo thói quen của một số người bị hạn chế khả năng cập nhật tình hình sáng tác: văn học thiếu nhi của chúng ta “ngủ quên”, tác phẩm viết cho các em còn thưa vắng và non yếu… Đánh giá sự phát triển của một nền văn học thiếu nhi, trước hết, không thể bỏ qua đội ngũ tác giả và số lượng tác phẩm. Người viết nhiều, tác phẩm nhiều chính là cái “nền” đủ rộng, đủ vững cho những sáng tác chất lượng cao có cơ hội xuất hiện. Thiếu cái “nền” đó, văn học thiếu nhi dễ rơi vào tình trạng nghèo nàn, mờ nhạt, dựa dẫm vào sự ăn may…”.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm cùng các tác giả đoạt giải

Hội đồng Chung khảo gồm các nhà văn, nhà thơ: Trần Đức Tiến, Nguyễn Nhật Ánh, Lý Lan, Nguyễn Thụy Anh đồng thuận cao trong việc lựa chọn các tác phẩm xứng đáng để trao giải. Từ hơn 600 tác phẩm, Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất đã tìm ra 11 tác phẩm xuất sắc nhất. Trong đó: 1 giải Nhất trị giá 100 triệu đồng cho truyện dài Nên làm gì khi trời nổi gió - tác giả Giai Du; 2 giải Nhì trị giá 60 triệu đồng cho truyện dài Chuyện ở làng Mênh Mông - tác giả Nguyễn Thị Như Hiền và truyện dài Người đàn ông có chiếc xe tải màu hồng - tác giả Giáp Thị Thùy Dương; 3 giải Ba được trao cho truyện dài Xa ngoài kia cánh đồng - tác giả Cao Nguyệt Nguyên, thơ Thế giới đảo ngược - tác giả Nguyễn Quỳnh Mai và truyện dài Rừng cây tùng - tác giả Phạm Thu Hà; 5 giải Tư được trao cho các tác phẩm: Bà phù thủy đi mua ve chai (Phát Dương), Làng ta có một anh hùng (Nguyễn Quang Lập), Con sư tử trong lâu đài quỷ dữ (Quyên Gavoye), Cuốn cổ thư của một mẫu thần (Nguyễn Hoàng Diệu Thủy), Ngày nay có một ông trời (Lạc An).

Theo Phó Giám đốc, Tổng biên tập Nxb Kim Đồng Vũ Thị Quỳnh Liên: “Cuộc vận động sáng tác 2023-2025 và Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất tiếp nối truyền thống của Nxb Kim Đồng là không ngừng nỗ lực tìm kiếm các tác phẩm, tác giả mới để giới thiệu đến độc giả Việt Nam, đồng thời tạo đà cho những bước phát triển tiếp theo, trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa và quảng bá văn hóa, văn học ra thế giới”.

Cũng trong khuôn khổ lễ trao giải, Nxb Kim Đồng tiếp tục phát động Cuộc vận động sáng tác 2025-2027 và Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ hai với đối tượng độc giả được mở rộng, gồm: nhi đồng, thiếu niên và thanh niên; với hai hệ thống giải thưởng: Giải thưởng Văn học Kim Đồng dành cho các tác phẩm xuất sắc viết cho thiếu nhi và Giải thưởng Văn học Kim Đồng dành cho các tác phẩm xuất sắc viết cho người trẻ.

NGÔ HỒNG VÂN - Ảnh: BTC