Chiều 10-6 tại Bảo tàng Lịch sử Hà Nội, dự án nghệ thuật “GOm Show - Âm thanh từ gốm” đã chính thức ra mắt báo chí. Đây là dự án âm nhạc trình diễn sáng tạo do nhóm nghệ sĩ Đàn Đó khởi xướng, lấy cảm hứng từ chất liệu văn hóa gốm Việt để kiến tạo một không gian âm nhạc đậm bản sắc và mang tinh thần đương đại.

“GOm Show - Âm thanh từ gốm” là dự án nghệ thuật âm nhạc sáng tạo đầu tiên tại Việt Nam, lấy chất liệu gốm làm trung tâm, với mục tiêu dẫn dắt trí tưởng tượng và cảm nhận của khán giả vượt qua giới hạn vật lý của không gian - thời gian để đến với không gian nghệ thuật Việt Nam đa sắc. Tại buổi gặp gỡ báo chí ra mắt “GOm Show - Âm thanh từ gốm”, khán phòng được dàn dựng như một sân khấu với hình dạng một chiếc bàn tròn làm gốm, nhằm tái hiện một chiều sâu nghệ thuật - nơi âm nhạc và văn hóa gốm Việt giao hòa. Sự kiện đã giới thiệu tổng thể ý tưởng, thông điệp và hành trình sáng tạo đầy tâm huyết phía sau dự án âm nhạc thể nghiệm độc đáo này.

Các nghệ sĩ tại buổi họp báo

Lấy cảm hứng từ văn hóa gốm - một di sản vừa hữu hình vừa trầm sâu trong tâm thức - dự án nghệ thuật âm nhạc sáng tạo “GOm show” là hành trình âm thanh sử dụng thủ pháp ước lệ. Nơi chiếc bàn xoay gốm trở thành người dẫn chuyện và từng nhạc cụ gốm như chum, vại, niêu, chiêng, chuông… trở thành nhân vật kể lại câu chuyện của đất, của người. Dự án do nhóm nghệ sĩ Đàn Đó - một tập thể nghệ sĩ tiên phong theo đuổi sáng tạo đậm tinh thần bản địa thực hiện. Bên cạnh các thành viên trụ cột Nguyễn Đức Minh, Đinh Anh Tuấn, Nguyễn Quang Sự, dự án lần này còn có sự góp mặt của các nghệ sĩ trẻ đến từ nhiều địa phương, đó là Dương Thị Mến, Lê Duy, Nguyễn Trà Hương, Nguyễn Trà Giang, Đàm Văn Huy…

Được thành lập năm 2012, nhóm Đàn Đó đã có nhiều năm sáng tạo và biểu diễn trên nền tảng chất liệu bản địa mang tinh thần đương đại, với nhiều đợt lưu diễn tại châu Âu, nhưng đây là lần đầu tiên chương trình có sự tham gia của các nghệ sĩ trẻ. Tại buổi gặp mặt báo chí, nghệ sĩ Nguyễn Đức Minh cho rằng, dự án là sự tiếp nối giữa hai thế hệ nghệ sĩ, những người sáng lập giàu kinh nghiệm và lớp nghệ sĩ trẻ đầy tiềm năng, với nhiều nhạc cụ đặc biệt do nhóm tự nghiên cứu chế tác như Trống Chum, Trống Lãng, Gốm xoay, Đàn Niêu, Chiêng Sành và Chuông Sành…

Anh chia sẻ: "Tinh thần của “GOm Show” là hồn vía trong âm nhạc bản địa. Bởi xuất phát điểm từ nền tảng nguyên thủy là đất, nước và tre tạo nên màu âm, chất âm rất dân gian. Thẩm mỹ ở đây chính là sự trau chuốt trong từng chi tiết, hoàn thiện từng chi tiết đó thành tác phẩm lớn. Điều tiết từ nhịp độ cũng như sắc thái trong chương trình dẫn dắt mọi người trong từng trạng thái cảm xúc khác nhau, có “hỉ nộ ái ố”, có tính sân khấu, có tính sắp đặt về âm thanh và ánh sáng, sự chuyển động nhất định trong di chuyển của các nhạc cụ đó".

Nghệ sĩ Đinh Anh Tuấn khẳng định, đây là show diễn mong muốn giới thiệu, quảng bá âm nhạc Việt Nam với khán giả quốc tế, chính vì thế mà nhóm chọn khai thác chất liệu gốm, với những vật dụng rất tự nhiên trong đời sống để tạo thành những âm thanh. Trên hành trình sáng tạo này, nhóm nghệ sĩ đã có nhiều phát hiện mới mẻ cả về âm thanh cũng như cách khai thác các tác phẩm dựa trên chất liệu âm nhạc mang đậm bản sắc văn hóa của các dân tộc Việt Nam. Các chương mục trong "GOm Show" như: “Quay về”, “Thời đó”, “Xuôi dòng”, “Tìm Hani”, “Gom”… đưa người xem chu du qua những vùng văn hóa bản địa như Tây Bắc, Tây Nguyên, Nam Trung Bộ với tiếng nói riêng của các dân tộc M’nông, Ê Đê, Hà Nhì, Lô Lô, Tày, Nùng Dín… kết hợp cùng các nhạc cụ sáng tạo, âm thanh dân gian và hiện đại, tạo nên trải nghiệm đa tầng vừa mộc mạc vừa bay bổng.

Một tiết mục của "GOm Show" được nhóm trình bày trong buổi ra mắt báo chí

Với triết lý “lấy văn hóa làm gốc rễ, lấy con người làm năng lượng”, nhóm Đàn Đó đã chế tác một hệ thống nhạc cụ độc đáo từ gốm như Trống Chum (sử dụng chum sành và săm xe tạo âm siêu trầm như một chiếc đàn bass khổng lồ), Trống Lãng (hình tựa bánh dày, âm trầm ấm như tiếng vọng từ lòng đất), Gốm xoay (cộng hưởng bằng xoay tay trên miệng gốm, tạo hiệu ứng ngân vang mềm mại), Đàn niêu (âm thanh dịu dàng ngân lên từ niêu đất), Chiêng sành & Chuông sành (tạo âm bằng đất nung với cấu trúc âm sắc độc đáo, mỗi chiếc là một bản thể âm thanh riêng biệt)… mỗi loại nhạc cụ mang đặc tính âm thanh độc nhất, mô phỏng tiếng vọng từ lòng đất, hơi thở của lửa, hay nhịp đời bình dị.

Tại sự kiện ra mắt báo chí, các tiết mục được trình bày đã cho thấy, “GOm Show” không tái hiện lịch sử theo lối mô tả, thay vào đó, show diễn mời khán giả bước vào một thế giới giàu cảm nhận - nơi từng lớp âm thanh đánh thức trí tưởng tượng, gợi mở ký ức văn hóa, dẫn dắt người nghe đi qua những không gian âm thanh đa sắc nhưng thống nhất trong một hồn cốt mang đậm bản sắc Việt. Sự kết hợp giữa nhạc cụ dân gian, nhạc cụ sáng tạo và yếu tố trình diễn đã khiến “GOm Show” mang đến một trải nghiệm âm nhạc độc đáo.

“GOM Show - Âm thanh từ gốm” sẽ chính thức công diễn trong hai đêm 28 và 29-6-2025 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Được biết, nhóm sẽ tiếp tục công diễn từ cuối tháng 7, đầu tháng 8-2025 và chương trình dự kiến sẽ thường xuyên diễn tại Hà Nội vào những ngày cuối tuần, tiến tới sẽ diễn 4 buổi/tuần vào năm 2026.

Bài, ảnh: NGÔ HỒNG VÂN