Vừa qua, vào tối ngày 21-6-2023 theo giờ Việt Nam, họa sĩ Jeet Zdũng đã xuất sắc vượt qua 17 ứng viên khác trong vòng sơ khảo và chung khảo để giành giải thưởng Yoto Carnegie ở hạng mục minh họa.

Giải thưởng được trao cho những bức tranh minh họa vẽ tay bằng màu nước  đẹp và đầy rung cảm của anh trong tác phẩm Saving Sorya: Chang and the Sun Bear (phiên bản tiếng Anh của Chang hoang dã - Gấu do Nxb Pan Macmillan phát hành). Đây là lần đầu tiên một họa sĩ người Việt Nam giành được giải thưởng danh giá này. Buổi trao giải được tổ chức tại Trung tâm Nghệ thuật Barbican (Luân Đôn, Anh) và được phát sóng trực tiếp trên toàn nước Anh.

Hình ảnh "Saving Sorya: Chang and the Sun Bear" được công bố huân chương Yoto Carnegie hạng mục minh họa trong chương trình trao giải

Chủ tịch hội đồng giám khảo, Janet Noble, đã dành tặng lời khen cho Chang hoang dã - Gấu: “Một câu chuyện giàu xúc cảm được khắc họa một cách đầy tinh tế, chứa đựng quan điểm giá trị về bảo tồn thiên nhiên; đồng thời tạo nên nguồn cảm hứng mạnh mẽ từ câu chuyện thật của một cô gái trẻ (tác giả Trang Nguyễn) đã kiên trì theo đuổi sự nghiệp bảo tồn động vật hoang dã ngay từ khi còn rất nhỏ”.

Trong bài phỏng vấn khi nhận Huân chương Carnegie cho tác phẩm minh họa ấn tượng, họa sĩ Jeet Zdũng chia sẻ: “Khi còn nhỏ, tôi luôn mong muốn có thể tạo ra những bộ phim hoạt hình của riêng mình. Quá trình sáng tạo tác phẩm Chang hoang dã - Gấu là chuyến hành trình thỏa mãn ước ao từ thuở tấm bé ấy - kiến tạo một bộ phim trên giấy, sử dụng chất liệu truyện tranh và manga. Cùng với Trang Nguyễn (đồng tác giả), chúng tôi mong muốn cuốn sách sẽ góp phần nâng cao ý thức cộng đồng về bảo tồn động vật hoang dã, thông qua việc chia sẻ với độc giả những hiểu biết và niềm đam mê của chúng tôi. Đây là một hành trình dài và bền bỉ. Việc nhận được Huân chương Carnegie cho minh họa xuất sắc nhất với tôi là một vinh dự lớn. Chúng tôi hy vọng điều đó sẽ tạo nên ảnh hưởng rộng lớn hơn, thu hút sự chú ý của công chúng đến cuộc sống của loài gấu chó nói riêng, và các loài động vật hoang dã nói chung”.

Người chiến thắng nhận được giải thưởng tiền mặt trị giá 5.000 bảng Anh (khoảng 150 triệu đồng), một Huân chương Carnegie bằng vàng và số sách trị giá 500 bảng Anh (khoảng 15 triệu đồng) để trao tặng cho các thư viện. Theo đó, họa sĩ Jeet Zdũng sẽ cùng tác giả Trang Nguyễn mở rộng thư viện tại các địa phương gần Vườn quốc gia Cúc Phương do WildAct xây dựng nhằm phát triển văn hóa đọc và kiến thức về bảo tồn cho trẻ em.

Họa sĩ Jeet Zdũng và tác phẩm "Saving Sorya: Chang and the Sun Bear"

Yoto Carnegie là giải thưởng thường niên của Vương quốc Anh được trao cho các tác phẩm xuất sắc dành cho trẻ em và thanh thiếu niên viết bằng tiếng Anh, với mục tiêu tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn thông qua việc đọc sách. Giải thưởng có hai hạng mục: Huân chương Yoto Carnegie cho tác phẩm viết và Huân chương Yoto Carnegie cho tác phẩm minh họa.

Huân chương Carnegie được thành lập vào năm 1936 để tưởng nhớ nhà từ thiện vĩ đại người Scotland, Andrew Carnegie (1835-1919), người đã xây dựng hơn 2800 thư viện trên khắp thế giới. Ban đầu giải thưởng chỉ trao cho các tác phẩm viết. Đến năm 1955, Huân chương Carnegie (khi đó có tên là Huân chương Kate Greenaway) mở rộng ra các tác phẩm tranh minh họa.

Với tuổi đời 87 năm, đây được coi là giải thưởng lâu đời và uy tín nhất của Vương quốc Anh dành cho các tác phẩm viết cho thiếu nhi và thanh thiếu niên. Một số tác giả nổi tiếng với độc giả Việt Nam từng nhận huân chương Carnegie như C.S. Lewis (Biên niên sử Narnia), Neil Gaiman (Coraline, Thần thoại Bắc Âu), Phillip Pullman (Vật chất tối của Ngài, Bắc Cực Quang) hay họa sĩ Quentin Blake (nổi tiếng với những minh họa trong loạt truyện của nhà văn Roald Dahl).

Hội đồng giám khảo là các chuyên gia thư viện và thông tin, gồm 12 thủ thư tới từ CILIP (Viện Thư viện và Chuyên gia thông tin Vương quốc Anh) và nhóm chuyên gia khác trong Youth Libraries Group.

Các tác phẩm đoạt huân chương Yoto Carnegie 2023 của Ban tổ chức

Sê-ri tranh truyện Chang hoang dã xây dựng dựa trên câu chuyện có thật của tác giả Trang Nguyễn, trong hình ảnh nhân vật Chang - cô gái trẻ có ước mơ cháy bỏng trở thành nhà bảo tồn động vật hoang dã. Để cho ra đời những bức tranh phong cảnh sống động trong Chang hoang dã - Gấu, họa sĩ Jeet Zdũng đã trực tiếp “đi rừng” để nghiên cứu thực địa. Anh chia sẻ: “Việc đi thực địa và tham gia hoạt động tình nguyện tại trung tâm cứu hộ gấu đã giúp tôi có thêm nhiều trải nghiệm nhằm làm phong phú thêm đời sống của các nhân vật, khiến họ trở nên gần gũi và chân thực hơn”.

Họa sĩ Jeet Zdũng cũng bày tỏ, anh hy vọng Chang hoang dã - Gấu sẽ góp phần cung cấp những tri thức thú vị, đúng đắn về động vật hoang dã, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn động vật hoang dã với công chúng, đặc biệt là với nhóm đối tượng thanh thiếu niên.

Tại Việt Nam, vào năm 2021, Chang hoang dã - Gấu đã xuất sắc vượt qua hàng trăm tác phẩm để nhận Giải A - Giải thưởng Sách Quốc gia, một trong những giải thưởng hàng đầu về sách tại Việt Nam. Tác phẩm cũng đã bán bản quyền thành công ra nhiều nước trên thế giới như: Anh, Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc, Na Uy, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Thụy Điển, Nhật Bản.

NGÔ HỒNG VÂN