Tối 5-12-2025, tại Nhà hát Tuổi trẻ, buổi tổng duyệt "Nơi bình minh trở lại" - vở diễn mới của Nhà hát Kịch Công an Nhân dân (CAND) đã tạo nên một dấu ấn mạnh mẽ trên sân khấu kịch đương đại.

Vở diễn được chấp bút bởi tác giả Vương Huyền Cơ, NSND Tạ Tuấn Minh đạo diễn, dưới sự chỉ đạo nghệ thuật của Đại tá - NSND Nguyễn Thị Thúy Hiền, đã khẳng định tư duy nghệ thuật mới mẻ, đột phá, đầy sáng tạo của Nhà hát Kịch CAND, xoay quanh hành trình chiêm nghiệm về sự hối cải, niềm tin và tìm lại ánh sáng của những phận người lầm lỗi.

Vở kịch tập trung vào câu chuyện của những nữ phạm nhân đang chấp hành án phạt đằng sau song sắt. Nơi bình minh trở lại khai thác khía cạnh nhân văn trong công tác giáo dục phạm nhân. Vở diễn không đi theo lối mòn tuyên truyền hay lý tưởng hóa hình tượng người chiến sĩ công an một cách khô khan, mà đi sâu khai thác niềm tin, sự thông cảm và thấu hiểu những góc khuất, trăn trở sâu thẳm trong lòng mỗi người.

Tên gọi Nơi bình minh trở lại hàm ý về cơ hội làm lại cuộc đời cho các nhân vật, nơi ánh sáng hy vọng được thắp lên từ lòng người, tình người. Sức hấp dẫn của vở diễn không nằm ở sự gay cấn mà được khai thác trọn vẹn qua số phận con người. Tuyến nhân vật phạm nhân được khắc họa như một bức tranh xã hội thu nhỏ với góc nhìn thông cảm đầy nhân văn: từ cô giáo bị bạo hành, cô gái dân tộc vì đói mà vận chuyển ma túy, đến kế toán trưởng rút tiền công quỹ làm từ thiện... Điều này tạo nên góc nhìn nhân văn mới mẻ, thay vì tập trung vào những màn tài trí đấu tranh với thói ranh ma của tội phạm.

Chi tiết Vân được ra tù và đoàn tụ với gia đình đã lấy đi nhiều nước mắt của khán giả

Nhà viết kịch Lê Quý Hiền nhận định: “Nội dung vở diễn không chỉ là chuyện trong trại giam mà lớn hơn là sợi dây liên quan giữa phạm nhân với những lo toan, trăn trở của họ đang nằm ngoài trại giam qua nhân vật chính là nữ phạm nhân Vân. Giải quyết “sợi dây” bằng hành động nhân vật của quản giáo Thủy là cách ca ngợi phẩm chất người chiến sĩ CAND một cách tinh tế và khéo léo, không hô hào mà khán giả tự cảm nhận qua cảm xúc khi nhìn lên sàn diễn”.

Đạo diễn, NSND Tạ Tuấn Minh đã rất thành công trong việc khai thác chiều sâu tâm lý nhân vật và hiện thực đời sống một cách tinh tế. Kết hợp cùng thiết kế trang trí hiện đại của họa sĩ Ngô Thắng và âm nhạc của nhạc sĩ Vũ Việt Hồng, đạo diễn đã tạo ra những lớp diễn cô đọng, giàu chiều sâu, đặc biệt trong việc xử lý tâm lý nhân vật và tạo dựng không gian diễn xuất. Sân khấu được thiết kế độc đáo hình tròn, dốc nghiêng. Hình tròn ở chính giữa có thể xoay tròn, tạo hiệu ứng thị giác mạnh mẽ, như cuốn người xem vào vòng xoáy cảm xúc của những câu chuyện được dàn nghệ sĩ Nhà hát Kịch CAND diễn xuất chân thật và nhập tâm.

Với Nơi bình minh trở lại, đạo diễn Tạ Tuấn Minh đã khéo léo thoát khỏi mô-típ tuyên truyền thái quá hay chỉ tập trung vào tội phạm hung ác, thay vào đó, nhấn mạnh vào chất lượng tư duy có chiều sâu, thuyết phục khán giả tin vào tính nhân văn trong công tác cảm hóa. Những xử lý táo bạo (như cảnh các phạm nhân tắm tiên bên suối đầy thi vị, lãng mạn) cho thấy sự dám nghĩ, dám làm và khả năng biến cái “lạ” thành cái tuyệt vời trong ngôn ngữ ước lệ sân khấu.

Kịch bản của nhà văn Vương Huyền Cơ có kết cấu và cấu trúc chặt chẽ, ngôn ngữ thoại hay, mang đầy ý nghĩa. Tác giả đã chuyển hóa những câu chuyện có thật của lực lượng công an thành chất liệu kịch mạnh mẽ, đầy thông điệp: “Cơn lũ sẽ qua và bình minh sẽ trở lại”; “Nếu không trải qua bóng tối làm sao biết được vẻ đẹp của bình mình”…

Diễn viên Thanh Mai đã thể hiện xuất sắc đầy nội tâm vai nữ quản giáo Thủy

Vở diễn không né tránh góc tối của trại giam, với đủ xung đột nội tâm: sự chống đối, hoang mang, tuyệt vọng. Nhưng trên nền đó, hình ảnh người cán bộ quản giáo (như nhân vật quản giáo Thủy) hiện lên một cách tinh tế và khéo léo, không hào nhoáng, không khoa trương mà bằng sự lắng nghe, kiên trì và một tấm lòng nhân hậu. Người cán bộ quản giáo còn là người chị, người bạn, và đôi khi là người hy sinh sự an toàn để cứu vớt những tâm hồn sắp chìm vào bóng tối.

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật, nghệ sĩ Thanh Mai trong vai quản giáo Thủy chia sẻ: “Đây không phải là lần đầu tiên tôi vào vai công an, nhưng lại là lần đầu tiên tôi được diễn một vai diễn sâu sắc, đầy nội tâm và có sức thuyết phục đến như vậy. Cái khó, có lẽ nằm ở chính những tổn thương giấu kín bên trong nhân vật Thủy. Cô ấy luôn mang nặng những trăn trở về công việc, về cuộc sống, và đặc biệt là sự dè dặt, không dám mở lòng trong tình yêu. Thủy là người bao dung và đồng cảm sâu sắc với những mảnh đời lầm lỗi. Khi cô cảm hóa, cải tạo phạm nhân, cô có thể đồng hành, chia sẻ và đặt trọn niềm tin để giúp họ tìm thấy ánh sáng bình minh. Thế nhưng, trớ trêu thay, chính cô lại loay hoay trong mâu thuẫn, bị ám ảnh bởi những khúc mắc về cuộc sống và tình cảm riêng tư của mình. Cái khó nhất là Thủy mở rộng cánh cửa trái tim với người ngoài, nhưng lại đóng chặt cánh cửa riêng tư của chính mình. Đây thực sự là một vai diễn nhiều màu sắc, vô cùng thú vị: một nữ quản giáo đầy trách nhiệm, tình thương và lòng nhân hậu, nhưng vẫn giữ trọn sự nữ tính và lãng mạn hiếm có”.

Cảnh vượt lũ đầy kịch tính giữa quản giáo Thủy và phạm nhân Vân

Cảnh hai nhân vật (nữ cán bộ quản giáo Thủy và nữ phạm nhân Vân) vượt lũ được xử lý đầy kịch tính, đẩy cảm xúc. Bằng nghệ thuật đu dây của xiếc, kết hợp ánh sáng và âm nhạc, hai nhân vật như “bay lượn” trong không trung giữa dòng lũ cuồn cuộn, phía sau là mặt trời chân lý đỏ rực, biểu tượng cho niềm tin. Đây được đánh giá là một xử lý sân khấu độc đáo, thành công của vở diễn nhưng ít ai biết được để có được cảnh diễn xuất sắc ấy, phía sau hậu trường là cả sự nỗ lực và hy sinh. Nghệ sĩ Thanh Mai chia sẻ: “Trong quá trình tập luyện, đặc biệt là phân cảnh lũ dâng cao, hai diễn viên chúng tôi phải được kéo lên cao bằng cáp. Đã có một lần tập, tôi gặp sự cố nghiêm trọng: dây cáp bất ngờ bị đứt! Tôi rơi tự do từ trên cao và bị chấn thương nhẹ ở cánh tay”. Dù gặp phải tai nạn nhưng Thanh Mai cũng như toàn ê-kíp đã vượt qua mọi khó khăn để mang đến cho khán giả một phân cảnh không chỉ đẹp, chân thực mà còn đầy tính sáng tạo và nghệ thuật cao.

Vở kịch là minh chứng  cho phẩm chất “Vì nhân dân phục vụ” của lực lượng CAND. Với chiều sâu tư tưởng, tính thời sự và chất nhân văn mạnh mẽ, Nơi bình minh trở lại đã khắc họa thành công chiến công thầm lặng của những người chiến sĩ: họ chọn cách gieo thiện lương thay vì phán xét, kiên trì nuôi dưỡng niềm tin vào sự hối cải. Bình minh chỉ rạng ngời khi được một tình yêu đủ lớn thắp lửa từ sâu thẳm.

Bài, ảnh: LIÊN HƯƠNG