Sau 5 ngày diễn sôi nổi với nhiều hoạt động nghề nghiệp, hoạt động văn hóa, giải trí thu hút hàng chục nghìn khán giả, tối 25/11/2023, lễ bế mạc và trao giải thưởng Liên hoan phim (LHP) Việt Nam lần thứ XXIII đã diễn ra trang trọng tại Nhà hát Opera House (TP. Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng). Tro tàn rực rỡ, Em và Trịnh, Những đứa trẻ trong sương… là những bộ phim đoạt nhiều giải thưởng ở kỳ LHP lần này.

Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành phát biểu tại Lễ Bế mạc và Trao giải LHP Việt Nam lần thứ XXIII

Khán giả Đà Lạt nhiệt tình hưởng ứng 

Phát biểu tại lễ Bế mạc và Trao giải, Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành, Trưởng BTC LHP Việt Nam XXIII khẳng định, đây là kỳ LHP đem tới cảm hứng sáng tạo nghệ thuật, hào hứng, ấn tượng đối với các nghệ sĩ điện ảnh và khán giả không chỉ bởi đây là một kỳ LHP có số lượng phim tham dự nhiều nhất từ trước tới nay mà còn thu hút sự tham gia hưởng ứng của đông đảo khán giả. Trong 5 ngày diễn ra LHP, đã có hơn 10.000 lượt khán giả đến xem phim tại hệ thống rạp Cinestar. Đã có 30 buổi chiếu phim lưu động thu hút 7.500 lượt người xem lưu động là đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. 

Các buổi chiếu phim và giao lưu với các đoàn làm phim tại Trường Đại học Đà Lạt, Trường Dân tộc nội trú tỉnh Lâm Đồng và Học viện lục quân của Tỉnh tại các huyện Lâm Hà, Đam Rông, Đức Trọng, Đơn Dương và thành phố Đà Lạt tỉnh Lâm Đổng cũng được các bạn học sinh, sinh viên nhiệt tình hưởng ứng. Sự xuất hiện và giao lưu của các đoàn làm phim Em và Trịnh, Đào, phở và piano  đã thực sự tạo nên một không gian đậm chất điện ảnh, trẻ trung và sôi động trong những ngày diễn ra LHP tại Đà Lạt.

Bốn bộ phim điện ảnh được trình chiếu trong “Chương trình phim Việt Nam được quay và lấy bối cảnh tại Đà Lạt qua các thời kỳ” bao gồm Chuyện tình trong ngõ hẹp, Tháng năm rực rỡ, Mối tình đầu và Em và Trịnh cũng thu hút sự tham dự của đông đảo khán giả bởi sự có mặt của các nghệ sĩ tham gia những bộ phim trước mỗi buổi chiếu như các bộ phim khác tham dự LHP. 

Các đạo diễn nhận giải Đạo diễn xuất sắc nhất

Ngoài ra, Triển lãm Đà Lạt khơi nguồn cảm hứng điện ảnh đã thu hút 1.500 lượt du khách và nhân dân thành phố Đà Lạt đến thưởng thức. Trong khuôn khổ Liên hoan phim, hai cuộc Hội thảo chuyên đề về xây dựng công nghiệp điện ảnh Việt Nam và bản quyền trong lĩnh vực điện ảnh với hơn 400 đại biểu tham dự, gần 30 ý kiến tham luận, góp ý kiến thẳng thắn, thiết thực, đề xuất giải pháp để xây dựng ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam. 

Điểm đặc biệt nữa của Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXIII là Lễ Khai mạc được diễn ra trong không gian rộng lớn tại Quảng trường Lâm Viên với hơn 5 nghìn khán giả và hơn 350 nghệ sĩ tham dự. Có gần 500 nghìn lượt khán giả theo dõi trên các nền tảng số, hàng triệu khán giả theo dõi trực tiếp trên Đài Phát thanh Truyền hình Lâm Đồng và hơn 30 đài Phát thanh - Truyền hình các tỉnh tiếp sóng trực tiếp, khẳng định sức hấp dẫn của một sự kiện điện ảnh quốc gia. 

Đã có gần 800 tin, bài viết, phóng sự về Liên hoan phim trên báo in, báo điện tử, báo hình, các nền tảng số khác, trong đó có hơn 600 tin, bài, chương trình trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh Lâm Đồng và của các cơ quan báo chí trung ương, địa phương, trên các kênh thông tin truyền thông khác.

 Đề cao giá trị nghệ thuật 

 Đánh giá về chất lượng các bộ phim tham dự LHP Việt Nam lần này, Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành cho rằng “có nhiều bộ phim truyện hay, chất lượng nghệ thuật được nâng cao, có nhiều sáng tạo trong ngôn ngữ điện ảnh, nhiều tìm tòi độc đáo trong cách kể một câu chuyện. Đội ngũ làm phim từ nhà sản xuất, biên kịch, đạo diễn, diễn viên, quay phim, âm nhạc, âm thanh và dựng phim ngày càng chuyên nghiệp. 16 bộ phim truyện dự thi với nội dung và hình thức thể hiện đa dạng, phong phú. Nhiều phim có nội dung tư tưởng tốt, nghệ thuật thể hiện lôi cuốn, hướng tới giá trị nhân văn thông qua hệ thống nhân vật; khai thác cái đẹp, sự nhân ái và đặc biệt là đi sâu vào vẻ đẹp trong tâm hồn Việt Nam, con người Việt Nam; cùng với bối cảnh, âm nhạc và âm thanh, tạo nên một tác phẩm mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam”.

LHP lần này cũng đánh dấu thành công của các nhà làm phim của Điện ảnh Quân đội nhân dân với 4 giải thưởng quan trọng

Việc Tro tàn rực rỡ giành được giải Bông sen Vàng không gây bất ngờ bởi bộ phim đã được khẳng định về giá trị nghệ thuật. Trước đó, phim vừa đoạt giải Cánh diều Vàng và giải Khinh khí cầu Vàng tại LHP Ba châu lục tại Pháp. Giành chiến thắng trước những bộ phim có doanh thu “trăm tỷ”, tác phẩm của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên mang đến hy vọng cho dòng phim nghệ thuật. Tác phẩm này còn đoạt các giải thưởng: Đạo diễn xuất sắc cho Bùi Thạc Chuyên, Nam diễn viên phụ xuất sắc dành cho Lê Công Hoàng, Âm nhạc xuất sắc cho Tôn Thất An và đồng giải Quay phim xuất sắc cho Nguyễn K’Linh.

 Năm nay, có đến ba bộ phim cùng được trao giải Bông sen Bạc cho phim truyện điện ảnh: Em và Trịnh, Đào, phở và piano, và Mẹ ơi, Bướm đây. Sau Tro tàn rực rỡ đại thắng với 5 giải thưởng, Em và Trịnh khiến khán giả bất ngờ vì giành được tới bốn giải thưởng. Ngoài Bông sen Bạc, tác phẩm của đạo diễn Phan Gia Nhật Linh còn mang về ba giải: Thiết kế âm thanh xuất sắc (Vick Võ Hoàng), giải “Cao nguyên hùng vĩ” - tặng cho phim có bối cảnh quay xuất sắc nhất tại tỉnh Lâm Đồng và Nữ diễn viên phụ xuất sắc cho Bùi Lan Hương.

Đạo diễn Hà Lệ Diễm nhận giải Bông sen Vàng cùng các nhân vật trong phim của mình

Nếu phim Đào, phở và piano từng gây ấn tượng với bối cảnh làm phim được đầu tư công phu hoành tráng và khi chiếu ra mắt nhận được nhiều lời khen ngợi của khán giả thì bộ phim Mẹ ơi, Bướm đây! của đạo diễn Lưu Huỳnh được xem là ẩn số đặc biệt trong số 16 phim điện ảnh dự thi lần này. Đây là lần đầu tiên bộ phim được ra mắt và khán giả của TP. Đà Lạt cũng là những khán giả đầu tiên. Bộ phim về người mẹ bị bại não cùng cô con gái 10 tuổi đấu tranh để được ở bên nhau đã khắc họa hành trình khắc nghiệt, vượt lên nghịch cảnh, đề cao tình mẫu tử thiêng liêng và sự ấm áp của tình người. Ban giám khảo cho rằng chính diễn xuất dồi dào xúc cảm trong một câu chuyện đậm màu sắc nhân văn đã giúp bộ phim đoạt giả Bông ven bạc và cả “hai mẹ con” Đinh Y Nhung và Mai Cát Vi đều xứng đáng với giải Nữ diễn viên chính cho màn hóa thân xuất sắc.

Giành được giải thưởng Ban giám khảo, bộ phim Con Nhót mót chồng còn đoạt giải Nam chính xuất sắc nhất cho diễn viên Thái Hòa nhờ lối diễn nhiều xúc cảm, lấy đi nước mắt khán giả khi vào vai một người cha cố gắng từ bỏ nghiện rượu, để giúp cho cô con gái U40 của mình tìn thấy hạnh phúc. 

Lấp lánh những nhân tố mới 

Mai Cát Vi là diễn viên trẻ nhất đoạt giải năm nay (14 tuổi) nhưng trước đó cô bé đã là một diễn viên nhí được biết đến với nhiều vai diễn ấn tượng và giải thưởng Nữ diễn viên phụ xuất sắc tại LHP Việt Nam lần thứ XXI (2019) với vai diễn trong phim Hai Phượng. Bên cạnh đó, diễn viên Lê Công Hoàng với giải Nam diễn viên phụ xuất sắc trong phim Tro tàn rực rỡ có thể coi là một phát hiện mới của giải thưởng năm nay. Trong phim, Lê Công Hoàng vào vai người chồng lạnh nhạt vô tâm với cô vợ tần tảo, chỉ ngày đêm nhớ nhung về người yêu cũ. Cả bộ phim, Lê Công Hoàng chỉ có vài ba câu thoại, nhưng chính ánh mắt biết nói, biểu cảm trên gương mặt câm lặng đã thể hiện cho một tâm trạng chán chường và đau khổ. Chia sẻ sau buổi lễ trao giải, anh cho biết, vai diễn chạm đến những thách thức cao nhất trong sự nghiệp của mình, khi nhân vật của anh có những trường đoạn diễn đầy thách thức.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên chia sẻ cảm xúc khi nhận giải thưởng cho phim Tro tàn rực rỡ

Cùng được trao giải Quay phim xuất sắc với Nguyễn K’Linh, nhà quay phim trẻ Nguyễn Phan Linh Đan là nhà quay phim nữ đầu tiên nhận giải thưởng này. Cô xúc động chia sẻ với báo chí: “Tôi mong muốn mình là một ví dụ nhỏ để các bạn nữ thấy rằng, nghề này phụ nữ hoàn toàn có thể làm được, thậm chí làm tốt hơn nam giới. Chúng ta đã quá quen với việc nhìn Việt Nam qua con mắt của đàn ông. Tôi không nghĩ điều đó là sai nhưng vẫn còn thiếu. Vì thế tôi mong có thể đóng góp thêm chút sức lực có thể để đa dạng hoá góc nhìn đối với Việt Nam và giới thiệu cho khán giả trong nước cũng như quốc tế...”.

Ở lĩnh vực phim tài liệu, 31 phim dự thi có đề tài khá đa dạng. Chất lượng phim khá đồng đều và hé mở phong cách làm phim mới tiếp cận với ngôn ngữ điện ảnh tài liệu thế giới, cho thấy triển vọng mới về hội nhập quốc tế đối với lĩnh vực phim tài liệu, xuất hiện xu hướng sáng tác mới trong phim tài liệu. Phim Khoa học có một số phim tốt nổi bật, theo đánh giá của Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành. 

Bộ phim Những đứa trẻ trong sương của đạo diễn Hà Lệ Diễm đã giúp đông đảo khán giả quan tâm nhiều hơn với phim tài liệu. Không chỉ lọt vào top 15 phim Oscar, Những đứa trẻ trong sương còn giành được giải Phim châu Á hay nhất tại LHP châu Á Đà Nẵng 2023. Sức lan tỏa của câu chuyện về cô bé người Mông - Má Thị Di 12 tuổi (nhân vật ngoài đời hiện giờ đã trưởng thành) một lần nữa được khẳng định khi phim tiếp tục giành giải Bông sen Vàng dành cho Phim tài liệu hay nhất.

Diễn viên trẻ Lê Công Hoàng (thứ hai từ phái sang) nhận giải Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất

LHP lần này cũng đánh dấu thành công của các nhà làm phim của Điện ảnh Quân đội nhân dân với 4 giải thưởng quan trọng: Bông sen Vàng dành cho phim Khoa học Nghiên cứu về Ứng dụng công nghệ trong chữa cháy (Đạo diễn Hà Xuân Trường, biên kịch Nguyễn Đức Thực); Bông sen Bạc cho phim tài liệu Bầu trời của Hòa Bình (Đạo diễn Bùi Thanh Hải, Biên kịch Hà Đình Cẩn); giải Quay phim xuất sắc nhất được trao tặng cho nhóm tác giả Vũ Trọng Quảng - Nguyễn Bảo Khánh - Nguyễn Ngọc Sơn với phim Khoa học Sinh tồn và giải Âm thanh xuất sắc nhất cho kỹ sư âm thanh Chu Đức Thắng - Đào Thị Hằng với phim Tài liệu Thép trong lòng biển sâu.

25 bộ phim hoạt hình tranh giải tại LHP cho thấy sự phong phú, đa dạng về nội dung, đề tài và hình thức thể hiện. Nhiều bộ phim đã mang lại những cảm xúc tốt đẹp, thể hiện sâu sắc tính nhân văn và thẩm mỹ cao. Các đề tài về lịch sử được đầu tư, thể hiện khá công phu và sáng tạo về tạo hình bối cảnh, tạo hình nhân vật và thiết kế âm thanh.

LHP Việt Nam lần thứ XXIII tiếp tục khẳng định là một sự kiện nghệ thuật quốc gia có dấu ấn chuyên nghiệp cao, thu hút được đông đảo các nhà hoạt động điện ảnh, các nghệ sĩ, với nhiều tác phẩm điện ảnh có chất lượng nghệ thuật tốt, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

NGÔ HỒNG VÂN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 553, tháng 11-2023