Ngày 19-10, trong khuôn khổ hoạt động tháng 10 với chủ đề “Em là hoa của núi”, đồng bào dân tộc Ba Na đến từ tỉnh Gia Lai đã tái hiện "Lễ cúng giọt nước", giới thiệu tới đông đảo du khách tham quan không gian Làng dân tộc Ba Na tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đoài Phương, Hà Nội).

Đồng bào Ba Na quan niệm: không ăn cơm còn sống được cả tháng trời, không có áo mặc thì chỉ bị lạnh, còn không có nước thì không thể sống được. Do đó, Thần nước được đồng bào Ba Na thờ cúng long trọng và vô cùng linh thiêng. Lễ cúng giọt nước thường tổ chức vào tháng 3 - 4 hoặc tháng 10 - 11 nhằm tạ ơn thần linh vì nguồn nước sạch, cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, sức khỏe cộng đồng và tránh dịch bệnh, tai nạn sông nước, vạn vật buôn làng đều tốt tươi.

Trước khi tổ chức Lễ cúng giọt nước, già làng tổ chức họp dân tại nhà rông, thông báo cho bà con biết ngày tổ chức lễ cúng và huy động đóng góp, giao nhiệm vụ cho từng gia đình để chuẩn bị cho buổi lễ được chu đáo. Phụ nữ đảm nhận việc làm sạch sẽ đường làng, ngõ xóm, dọn dẹp khu vực đường xuống cúng giọt nước. Thanh niên vào rừng đi chặt tre nứa đan thành các vòm hoa văn, dựng một cây nêu tại khu làm lễ cúng. Người già chuẩn bị trang phục truyền thống, các bài văn tế trong lễ tế thần nước. Ngoài ra, các đội cồng chiêng, múa xoang của làng cũng tranh thủ tâp luyện để biểu diễn trong ngày cúng giọt nước.

Lễ vật để dâng cúng thần linh gồm có: cây nêu, cây tre dài 2m, bình nước, vỏ quả bầu khô, ghè rượu, gà, heo, cơm nếp, lá chuối…

Già làng tổ chức họp dân tại nhà rông thông báo cho bà con biết ngày tổ chức lễ cúng, huy động đóng góp, giao nhiệm vụ cho từng gia đình để chuẩn bị cho buổi lễ

Thời điểm làm lễ cúng giọt nước thường vào buổi sáng sớm. Cây nêu được thanh niên trong làng mang đến dựng sẵn tại nơi làm lễ. Lễ vật gồm một con gà nướng, ghè rượu lá chuối, nồi to đựng nước, các món ăn được chế biến sẵn, ống tre múc nước…

Lễ cúng giọt nước bắt đầu, các thanh niên trải lá chuối, đặt ghè rượu ngay trung tâm cây nêu, xung quanh bày đồ ăn, con gà. Già làng bắt đầu cúng gọi Yang xuống phù hộ cho dân làng mạnh khỏe, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; cầu mong khách thượng lộ bình an. Kết thúc lời khấn, lần lượt từ già làng, tất cả người dân đều xuống giọt nước hứng vào các bầu, các chai. Sau đó bà con lấy nước rửa mặt, rửa tay chân, tạt vào người nhau để hứng lấy may mắn do Yang ban cho.

Già làng thực hiện nghi lễ khấn Yang phù hộ cho dân làng mạnh khỏe, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu

Sau khi cúng xong, già làng tiến lên cầm dùi và đánh một hồi trống, sau đó hô to, tiếng cồng chiêng nổi lên, dân làng trai gái nắm tay nhau đoàn kết nhảy điệu xoang vòng tròn xung quanh cây nêu, uống rượu, chúc nhau những điều may mắn.

Lễ cúng giọt nước được chủ thể tự giới thiệu những nghi thức chính, giúp cho du khách tham quan hiểu hơn về đời sống tâm linh của người Ba Na ở Gia Lai. Đây là một trong những hoạt động điểm nhấn của tháng 10 được tổ chức nhằm thu hút du khách đến với "Ngôi nhà chung", Làng Văn hoa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, qua đó góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Chương trình dân ca, dân vũ của đồng bào Ba Na trong buổi lễ

Tin, ảnh: MINH PHẠM