Ngày 8-5, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên tổ chức lễ công bố, trao bằng Kỷ lục “Thị xã có mật độ nhà sàn truyền thống của dân tộc Thái ngành Thái trắng nhiều nhất Việt Nam”.

Nằm bên dòng sông Đà, thị xã Mường Lay (tỉnh Điện Biên) là nơi sinh sống lâu đời của cộng đồng người Thái trắng - một dân tộc giàu truyền thống văn hóa, với những bản sắc riêng biệt được lưu giữ và truyền nối qua nhiều thế hệ. Một trong những di sản văn hóa tiêu biểu của người Thái là nhà sàn truyền thống, đây không chỉ là nơi ở, mà còn là biểu tượng thiêng liêng, gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần và sinh hoạt cộng đồng. Đó là nơi những chàng trai, cô gái Thái sinh ra, lớn lên, nên duyên vợ chồng và vun đắp cuộc sống. Trong căn nhà ấy, trẻ thơ lớn lên trong tiếng đàn tính, trong những câu chuyện cổ tích ông bà kể bên bếp lửa. Cũng trong không gian ấy, những điệu khắp, điệu xòe rộn ràng vang lên, nuôi dưỡng lòng tự hào và gắn kết cộng đồng.

Đại diện Tổ chức Kỷ lục Việt Nam trao xác lập kỷ lục Việt Nam “Thị xã có mật độ nhà sàn truyền thống của dân tộc Thái ngành Thái trắng nhiều nhất Việt Nam” cho thị xã Mường Lay

Nhà sàn Thái trắng tại Mường Lay còn có không gian văn hóa đặc thù, kết hợp hài hòa giữa kiến trúc, nghệ thuật trang trí và kỹ thuật xây dựng thích ứng với điều kiện khí hậu, địa hình Tây Bắc; được làm bằng chất liệu chủ yếu là gỗ bền chắc, mái lợp bằng cỏ gianh, đá đen, ngói, tôn hoặc các vật liệu khác, mỗi ngôi nhà sàn đều là một tác phẩm phản ánh sự khéo léo, đầy tính sáng tạo.

Hiện nay, thị xã Mường Lay có 1.192 hộ có nhà sàn truyền thống trên tổng số 3.198 hộ dân, đạt mật độ khoảng 10,58 nhà/km², cao nhất cả nước so với các địa phương có cộng đồng Thái trắng sinh sống như Quỳnh Nhai (1,24 nhà/km²), Mộc Châu (1,6 nhà/km²), Nậm Nhùn (1,44 nhà/km²), Phong Thổ (0,27 nhà/km²).

Với mục tiêu tôn vinh giá trị di sản văn hóa, đồng thời quảng bá hình ảnh địa phương, UBND thị xã Mường Lay đã triển khai xây dựng hồ sơ đề cử xác lập Kỷ lục Việt Nam “Thị xã có mật độ nhà sàn truyền thống của dân tộc Thái ngành Thái trắng nhiều nhất Việt Nam”. UBND thị xã Mường Lay đã tiến hành khảo sát, thống kê, thu thập dữ liệu liên quan đến hệ thống nhà sàn truyền thống của dân tộc Thái ngành Thái trắng trên địa bàn thị xã, tiến hành xây dựng hồ sơ kỷ lục theo đúng hướng dẫn, tiêu chí và quy trình của Tổ chức Kỷ lục Việt Nam.

Ngày 28-4-2025, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã chính thức công nhận và xác lập kỷ lục “Thị xã có mật độ nhà sàn truyền thống của dân tộc Thái ngành Thái trắng nhiều nhất Việt Nam” cho thị xã Mường Lay. Đây là dấu mốc quan trọng khẳng định giá trị độc đáo, đặc sắc của văn hóa dân tộc Thái trắng tại địa phương và ghi nhận những nỗ lực bảo tồn di sản văn hóa của cả hệ thống chính trị và nhân dân thị xã.

Với việc xác lập kỷ lục, đây sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản nhà sàn trong đời sống hiện đại, từ đó nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của nhà sàn trong đời sống văn hóa dân tộc, tạo động lực mạnh mẽ cho các hoạt động bảo tồn bền vững trong tương lai.

THÁI AN - Ảnh: TRẦN HƯƠNG