Tối 26-11-2025, tại Rạp Kim Mã (Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam), Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025 đã chính thức khép lại sau 10 ngày diễn ra sôi nổi. Liên hoan do Bộ VHTTDL giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Sở VHTT thành phố Hà Nội cùng các đơn vị liên quan tổ chức, không chỉ tôn vinh giá trị bền vững của nghệ thuật truyền thống mà còn mở ra những định hướng quan trọng cho sự phát triển trong tương lai.

Tham dự lễ bế mạc có: Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông; Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam Đỗ Hồng Quân; Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn NSND Nguyễn Xuân Bắc; Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam NSND Trịnh Thúy Mùi; cùng đại diện các cơ quan trung ương, địa phương và gần 800 nghệ sĩ, diễn viên đến từ 10 đơn vị nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch chuyên nghiệp trên cả nước.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông phát biểu tại lễ bế mạc

Liên hoan năm nay quy tụ 14 vở diễn đặc sắc, bao gồm các loại hình Tuồng, Kịch hát dân ca, Hát bội và Ca kịch Huế. Ban Tổ chức nhận định, các vở diễn đã thể hiện sự nghiêm túc, công phu trong lao động nghệ thuật, từ nội dung kịch bản, cách xử lý tình huống, tạo hình nhân vật đến âm nhạc và động tác hình thể.

Phát biểu tại lễ bế mạc, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông nhấn mạnh: “Sau 10 ngày diễn ra sôi nổi, chuyên nghiệp và đầy cảm xúc, Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025 đã khép lại, để lại nhiều dấu ấn sâu sắc và đáng trân trọng. Nhìn lại chặng đường của Liên hoan năm nay, chúng ta càng cảm nhận rõ hơn tinh thần lao động nghệ thuật nghiêm túc, trách nhiệm và sáng tạo của các đơn vị nghệ thuật trên cả nước. Mỗi vở diễn, mỗi vai diễn không chỉ thể hiện năng lực nghề nghiệp mà còn là kết tinh của tình yêu nghề, của khát vọng tiếp nối truyền thống, đổi mới phương thức biểu đạt để phù hợp với nhu cầu thưởng thức ngày càng cao của công chúng trong bối cảnh mới”.

Vở tuồng "Lửa cháy Phiên Ngung" và vở kịch hát dân ca "Chìm trong vòng xoáy" xuất sắc đoạt Huy chương Vàng tại Liên hoan

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông cho biết thời gian tới, Bộ VHTTDL sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm phát huy giá trị của các loại hình nghệ thuật truyền thống, trong đó có Tuồng và Dân ca kịch; đồng thời khuyến khích các đơn vị nghệ thuật mạnh dạn đổi mới phương pháp tiếp cận, tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ, mở rộng đối tượng công chúng và cải thiện đời sống nghệ sĩ.

“Bộ VHTTDL sẽ tiếp tục chỉ đạo xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp, tạo điều kiện cho môi trường sáng tạo phát triển; đặt trọng tâm vào nâng cao chất lượng tác phẩm, củng cố nguồn nhân lực biểu diễn và tăng cường truyền thông, quảng bá để tuồng và dân ca kịch đến gần hơn với công chúng hiện đại. Đây không chỉ là nhiệm vụ của các nhà hát, các nghệ sĩ mà còn là trách nhiệm chung của toàn ngành trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị cốt lõi của văn hóa Việt Nam” - Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông nhấn mạnh.

NSND Lê Tiến Thọ - Trưởng Ban Giám khảo đánh giá cao về chất lượng nghệ thuật của 14 vở diễn tham gia Liên hoan

Các tác phẩm tham gia Liên hoan năm nay đa dạng về đề tài, với 8 vở lịch sử, 4 vở về thời kỳ chống Pháp, chống Mỹ, cùng các vở về câu chuyện dân gian và đề tài chống tham nhũng thời hiện đại. Sự kết hợp hài hòa giữa giữ gìn tinh hoa cổ truyền và áp dụng phương pháp biểu đạt mới đã giúp các tác phẩm tạo được sức hút lớn đối với khán giả. Liên hoan đã làm sống dậy dòng chảy lịch sử Việt Nam với âm hưởng chủ đạo từ các vở tuồng. Loại hình này, với đặc trưng ước lệ và khái quát cao, đã tái hiện hoành tráng các nhân vật lịch sử như: Khúc Thừa Dụ, Trần Thủ Độ, Lý Chiêu Hoàng, Bùi Thị Xuân, và Nguyễn Trung Trực. Trong khi đó, các đơn vị dân ca kịch lại phát huy sở trường ở đề tài hiện đại và kháng chiến. Nhiều vở diễn tập trung ca ngợi hình tượng Người Mẹ Việt Nam Anh hùng và các chiến sĩ trong thời kỳ chống Pháp, chống Mỹ. Đặc biệt, dân ca kịch còn mạnh dạn đi vào các vấn đề nóng bỏng của xã hội hiện đại, như đề tài chống tham nhũng, cho thấy sự linh hoạt và khả năng phản ánh thời cuộc của loại hình kịch hát này.

NSND Lê Tiến Thọ - Trưởng Ban Giám khảo đánh giá: “Điểm qua 14 vở diễn trong Liên hoan, dù ở nghệ thuật Tuồng hay Dân ca, các nghệ sĩ đều dựa trên những nguyên tắc cơ bản của loại hình nghệ thuật để phát huy, thể hiện thật tốt hình tượng nhân vật, giữ được bản sắc nghệ thuật, thực hiện quy chế giải thưởng đã đề ra”.

Ban Tổ chức đã vinh danh sự cống hiến của các nghệ sĩ và thành phần sáng tạo xuất sắc

Tại buổi lễ, Ban Tổ chức tiến hành tổng kết và trao giải cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc. Liên hoan đã trao 2 Huy chương Vàng cho 2 vở diễn xuất sắc nhất: vở tuồng Lửa cháy Phiên Ngung của Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam và vở kịch hát dân ca Chìm trong vòng xoáy của Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An. Ngoài ra, 3 Huy chương Bạc được trao cho các vở diễn: Nhìn lại một vương triều (tuồng), Anh hùng (hát bội) và Cung phi Điềm Bích (ca kịch Huế). Ban Tổ chức đã vinh danh sự cống hiến của các nghệ sĩ và thành phần sáng tạo, với tổng cộng 52 Huy chương cá nhân: 18 Huy chương Vàng cho diễn viên, 34 Huy chương Bạc cho diễn viên. Bên cạnh đó, các giải thưởng cũng được trao cho tác giả kịch bản, đạo diễn, âm nhạc và họa sĩ thiết kế trang trí sân khấu có nhiều tìm tòi, sáng tạo.

Thành công của Liên hoan 2025 là tiền đề quan trọng để xây dựng môi trường sáng tạo thuận lợi, hiệu quả hơn trong thời gian tới. Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025 đã khép lại, nhưng những giá trị mà sự kiện mang lại chắc chắn sẽ tiếp tục lan tỏa, tạo động lực mạnh mẽ cho hành trình bảo tồn và phát huy những loại hình nghệ thuật truyền thống, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

LIÊN HƯƠNG - Ảnh: BTC