Trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2025, tại Diễn đàn Báo chí Toàn quốc sáng ngày 20-6, phiên thảo luận số 5 mang chủ đề “Nguồn thu trong thời đại số: Không chỉ quảng cáo, báo chí phải bán được nhiều thứ hơn” đã diễn ra sôi nổi, thu hút sự tham gia của nhiều lãnh đạo tòa soạn, chuyên gia truyền thông và đại diện doanh nghiệp.

Toàn cảnh phiên thảo luận

Phát biểu tại phiên thảo luận, ông Nguyễn Văn Bá, Tổng Biên tập Báo Vietnamnet cho rằng, trong một thời đại mà tốc độ phân phối thông tin đang vượt qua cả khả năng sản xuất, nguồn thu - vấn đề sống còn của báo chí - không thể chỉ trông vào quảng cáo. Mô hình kinh tế báo chí truyền thống đang bị thử thách khốc liệt trước những thay đổi về công nghệ, hành vi người dùng và trật tự truyền thông mới.

Thực trạng hiện nay cho thấy, quảng cáo truyền thống đang tụt dốc. Các dịch vụ truyền thông tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các sự kiện dễ bị thương mại hóa quá mức. Thu phí độc giả vẫn chưa đạt được hiệu quả mong muốn. Ngân sách nhà nước là cần thiết nhưng không thể là chỗ dựa duy nhất. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để có đủ tiền cho tờ báo hoạt động, và xa hơn là báo chí có thể tự đứng vững bằng chính giá trị của mình mà không bị lệ thuộc?

Tổng Biên tập Báo Vietnamnet nhấn mạnh rằng, báo chí muốn sống còn phải biết “bán” nhiều thứ hơn là nội dung. Phải biết tạo ra giá trị ngoài tin tức từ dịch vụ thông tin chuyên sâu, sự kiện, dữ liệu, tư vấn chiến lược thương hiệu, cho đến chính niềm tin mà mình tạo dựng. Đó không chỉ là thách thức, mà là một cuộc lột xác về tư duy vận hành.

Ông Nguyễn Văn Bá, Tổng Biên tập báo Vietnamnet - Điều phối phiên thảo luận

Về vấn đề này bà Phan Đặng Trà My, Phó Tổng Giám đốc chiến lược VCCorp, Phụ trách tăng trưởng và đối tác chiến lược cho rằng kinh doanh quảng cáo báo chí không thể đứng ngoài dòng chảy đổi mới sáng tạo. Theo bà My, không thể phủ nhận giá trị của báo chí là bất biến nhưng trong bối cảnh hiện nay, báo chí phải sáng tạo. Rõ ràng, doanh thu báo chí đang cạn kiệt, không phải vì nội dung kém mà vì mô hình khai thác giá trị đã lỗi thời, người dùng đang có xu hướng sử dụng nền tảng truyền thông hai chiều, có tương tác với tin tức, doanh nghiệp đã dịch chuyển ngân sách sang các nền tảng biết đo lường, tối ưu và liên kết chặt chẽ hơn với hành trình khách hàng. Chỉ bán quảng cáo truyền thống sẽ trở thành mô hình kinh doanh lỗi thời không thể tăng trưởng, vì vậy báo chí cần cập nhật và sáng tạo các hình thức sản phẩm quảng cáo mới.

Bà Phan Đặng Trà My nhấn mạnh: “Báo chí đừng chỉ xuất bản, hãy chủ động định giá, định vị và định hình rõ ràng những giá trị mà báo chí có thể chuyển hóa thành sản phẩm… qua đó định hình cách mua của doanh nghiệp một cách chủ động, thay vì chờ đặt hàng. Báo chí cần chuyển trọng tâm từ: Bán quảng cáo - đăng tin, sang mô hình kinh doanh đáp ứng nhu cầu thị trường (Cung cấp giải pháp marketing và xây dựng thương hiệu thông qua truyền thông tích hợp). Cùng với đó, các tòa soạn nên khẳng định vị thế premium của các thương hiệu báo chí và xây dựng uy tín bền vững cho nền tảng truyền thông của doanh nghiệp”.

Các diễn giả thảo luận về nguồn thu của báo chí

Tại phiên thảo luận, ông Trần Xuân Toàn, Phó Tổng Biên tập báo Tuổi trẻ chia sẻ, báo chí phải sống được bằng chính sự chi trả của bạn đọc thì mới đạt được sự bền vững. Thời điểm trước có thời điểm báo Tuổi trẻ doanh thu lên đến nghìn tỷ, trong đó nguồn thu đến từ phát hành báo đến các bạn đọc chiếm khoảng 55%, sau đó mới đến nguồn thu quảng cáo.

Phó Tổng Biên tập báo Tuổi trẻ cho rằng: “Để có được nguồn thu bền vững, nội dung (content) vấn là yếu tố quyết định bạn đọc ở lại hay rời đi, từ đó chúng ta có thể khai thác được quảng cáo. Liên quan đến vấn đề quảng cáo, truyền thông, tôi hoàn toàn đồng tình với các diễn giả đã chia sẻ, chúng ta phải bám vào mùa của doanh nghiệp. Hiện tại chúng tôi đã làm các sự kiện gắn với định kỳ hàng năm và các doanh nghiệp đã dành ngân sách cho những nội dung, sự kiện định kỳ của báo Tuổi trẻ… Chúng tôi đang hướng đến làm content thật tốt để thu hút nguồn ngân sách marketing của các doanh nghiệp, thay vì trông chờ ngân sách PR, truyền thông”.

Cũng tại phiên thảo luận, ông Mai Ngọc Phước, Tổng Biên tập báo Pháp Luật TP.HCM cho biết: “Nguồn thu hiện tại của chúng tôi chủ yếu đến từ quảng cáo, mạng xã hội (Youtube, Zalo) và tổ chức các sự kiện. Chúng tôi tổ chức các hội thảo, tọa đàm theo tôn chỉ, mục đích của tòa soạn, ví dụ tọa đàm về quyền sử dụng đất, Nghị quyết 68 kinh tế tư nhân… Ngoài ra chúng tôi cũng tổ chức các sự kiện sau họp báo nữa”.

Có thể thể nói rằng, phiên thảo luận đã đưa ra thông điệp rõ ràng, để tồn tại và phát triển bền vững, báo chí cần phải: đổi mới tư duy kinh doanh; chuyển trọng tâm từ quảng cáo đơn thuần sang cung cấp giải pháp truyền thông tích hợp; đa dạng hóa nguồn thu: qua phát hành, hội viên, sự kiện, thương mại, dữ liệu chuyên sâu… Đây là bước lột xác thiết thực giúp các tòa soạn giữ vững vai trò “người dẫn đường tin cậy” trong kỷ nguyên số.

Bài, ảnh: NGÔ HUYỀN