Sáng 20-6, trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2025, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia (Hà Nội), đã diễn ra phiên thảo luận chuyên đề với chủ đề “Trí tuệ nhân tạo và chiến lược chuyển đổi số của các tòa soạn báo chí Việt Nam”, thu hút sự quan tâm tham dự của lãnh đạo tòa soạn, nhà báo, chuyên gia công nghệ và độc giả.

Tại phiên thảo luận, ông Nguyễn Quang Đồng (Viện trưởng Viện IPS) chia sẻ, khảo sát từ hơn 60% cơ quan báo chí đã dùng các công cụ AI như ChatGPT, Gemini, Copilot; song “cách ứng dụng hiện nay còn manh mún, thiếu chiến lược tổng thể, chủ yếu tự phát”. Ông chỉ ra ba thách thức lớn: đặt sai trọng tâm, thiếu chiến lược cấp tổ chức, không đủ nguồn lực tài chính và nhân sự. Ông Đồng cho rằng chiến lược tổng thể cấp tòa soạn là rất cần thiết đối với các cơ quan báo chí trong việc áp dụng AI. Các tòa soạn cần có chiến lược ứng dụng tổng thể, chiến lược đầu tư công nghệ, và chính sách nội bộ rõ ràng. Đồng thời, ông cũng cũng cho rằng việc quản lý rủi ro và đạo đức trong việc sử dụng AI cũng là điều rất cần thiết. Theo đó, ông Đồng nhấn mạnh sự cần thiết của việc Hội Nhà báo Việt Nam ban hành một bộ quy tắc sử dụng AI có trách nhiệm chung cho toàn ngành.

Tổng Giám đốc, Tổng Thư ký Tạp chí Kinh tế Việt Nam Đào Quang Bính chia sẻ tại phiên thảo luận

Tổng Giám đốc, Tổng Thư ký Tạp chí Kinh tế Việt Nam Đào Quang Bính đã chia sẻ những kinh nghiệm xây dựng hệ thống AI nội bộ “Askonomy”: tích hợp với hệ thống CMS, xử lý nội dung nhanh (95% chính xác sau 7 giây), giảm tải cho biên tập. Ông nhấn mạnh mô hình “con kiến” - nhỏ, đặc thù, tiết kiệm - phù hợp với năng lực của mọi tòa soạn, đồng thời khẳng định sẵn sàng chia sẻ công nghệ cho các cơ quan báo chí khác.

Ở góc độ bảo vệ bản quyền, chuyên gia công nghệ Đinh Toàn Thắng nhấn mạnh xu hướng kết hợp AI với công nghệ mã hóa watermark, ký số dữ liệu đa lớp và công nghệ DRM (quản lý bản quyền số) nhằm bảo vệ nội dung báo chí trước nguy cơ bị sao chép, trích dẫn sai lệch.

Trong bài tham luận với chủ đề “Phân tích nguy cơ thông tin sai lệch (disinformation) do AI tạo ra nhằm đưa ra mô hình và các giải pháp công nghệ, tổ chức và đạo đức giúp tòa soạn thiết lập “hệ miễn dịch truyền thông” của mình, ông Thắng cũng đã chỉ ra hiện tại Disinformation tại Việt Nam. Đó là các vấn đề thu phí lừa đảo, bán thực phẩm chức năng, quảng cáo sai sự thật, đưa tin tức chính trị giả, xuyên tạc. 

Và giải pháp mà ông Thắng được đưa ra là báo chí và các cơ quan liên quan cần phải sử dụng chính AI và các công cụ kiểm chứng thông tin như Google Fact-Check, đồng thời mở rộng quy trình kiểm chứng sang cả ảnh, âm thanh và video, để chống lại vấn nạn thông tin sai lệch.

Các diễn giả chia sẻ tại phiên thảo luận

Có thể thấy, phiên thảo luận đã đưa đến khẳng định rằng: AI mang lại cơ hội tăng năng suất, sáng tạo nội dung, cá nhân hóa, cải thiện tương tác độc giả. Nhưng nếu không có chiến lược toàn diện, đặt con người và giá trị nội dung ở trung tâm, thì việc ứng dụng AI dễ dẫn đến mất định hướng, biến đổi thông tin thiếu nền tảng và tổn thất doanh thu.

Phiên thảo luận kết thúc với thông điệp mạnh mẽ: chuyển đổi số báo chí không chỉ là việc áp dụng công nghệ AI, mà phải gắn liền với chiến lược dài hạn, đầu tư hệ thống nhân sự chuyên trách, bảo đảm tính bản quyền và khai thác giá trị nội dung.

“Trí tuệ nhân tạo và chiến lược chuyển đổi số của các tòa soạn báo chí Việt Nam” được giới chuyên gia và những người làm báo đánh giá là một cột mốc chiến lược, không chỉ mang lại góc nhìn chuyên sâu về AI mà còn là lời kêu gọi hành động cho tất cả các tòa soạn: hãy chủ động vươn lên, cân bằng giữa công nghệ và giá trị nhân văn để xây dựng báo chí hiện đại, đáng tin và bền vững.

Tin, ảnh: NGÔ HUYỀN