Ngày 20-6, tại trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), trong khuôn khổ Diễn đàn Báo chí toàn quốc lần thứ II - Hội Báo toàn quốc năm 2025, đã diễn ra phiên thảo luận chuyên đề “Truyền hình thích nghi trong môi trường truyền thông mới” thu hút sự quan tâm đông đảo của giới báo chí, lãnh đạo các đài truyền hình, nhà nghiên cứu và chuyên gia truyền thông.

Các đại biểu tham gia thảo luận tại phiên số 6, Diễn đàn báo chí năm 2025

Phiên thảo luận quy tụ các diễn giả: nhà báo Ngô Thanh, Giám đốc Trung tâm chương trình giải trí, Đài PTTH Hà Nội; nhà báo Thu Uyên; PGS, TS Nguyễn Ngọc Oanh, Trưởng Khoa Quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền; ông Huỳnh Tấn Phát, Phó Giám đốc Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình Vĩnh Long; bà Lã Cẩm Vân, Giám đốc điều hành AMI Group.

Mở đầu phiên thảo luận, bà Nguyễn Thu Hà, Trưởng Ban Chuyên đề Khoa giáo, Đài Truyền hình Việt Nam (Điều phối phiên thảo luận) đã thẳng thắn chỉ ra: "Truyền hình ngày nay không còn là trung tâm phát nội dung hình ảnh duy nhất".

Trong bối cảnh YouTube, TikTok, các ứng dụng OTT… bùng nổ, tốc độ sản xuất – phân phối – tiếp cận khán giả đang vượt xa khả năng của truyền hình truyền thống. Sự thay đổi không chỉ đến từ công nghệ, mà là một cuộc "cách mạng" toàn diện về nội dung, về cách tiếp cận công chúng, về mô hình vận hành, và cả cách tư duy nghề báo.

Ông Huỳnh Tấn Phát, Phó Giám đốc Báo và Đài PT-TH Vĩnh Long nhận định, hiện nay truyền hình đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt đến từ các loại hình truyền thông mới như internet, truyền hình trực tuyến, và mạng xã hội, khiến cho lượng khán giả truyền thống có xu hướng giảm đi.

Facebook, TikTok, YouTube với tính cá nhân hóa cao, chi phí thấp và khả năng tương tác mạnh đã trở thành đối thủ trực diện. Trong khi đó, truyền hình vẫn vận hành theo lịch phát sóng cố định, thiếu tính linh hoạt và tương tác, không đáp ứng được nhu cầu "xem ngay, chia sẻ liền" của người dùng hiện đại. "Làm truyền hình bây giờ không chỉ là cạnh tranh nội dung, mà còn là cạnh tranh tốc độ, công nghệ, chi phí và khả năng kết nối công chúng".

Còn nhà báo Ngô Thanh, Giám đốc Trung tâm các chương trình giải trí, Đài PT-TH Hà Nội ví mạng xã hội như một "thế lực" mới nổi, đang tác động dữ dội đến truyền hình. Nếu như trước kia, chiếc remote là "kẻ thù" lớn nhất, thì nay là những chiếc điện thoại thông minh, nơi mỗi người dùng có thể trở thành một nhà sản xuất nội dung.

Tuy nhiên, nhà báo Ngô Thanh cũng chỉ ra lợi thế không thể thay thế của truyền hình đó là tính chính thống. Không đơn thuần là chính luận, mà là sự chính xác, đáng tin cậy – giá trị cốt lõi mà báo chí chuyên nghiệp vẫn kiên định giữa dòng thác thông tin hỗn loạn. Chính điều này giúp truyền hình giữ được vị thế là "lá chắn" thông tin cho công chúng.

Bàn luận về vấn đề này, nhà báo Thu Uyên, người nổi tiếng với chương trình “Như chưa hề có cuộc chia ly” chia sẻ, truyền hình có ưu thế ở chỗ có quy trình sản xuất, có tư duy và được sản xuất một cách kỹ lưỡng. Do vậy, sản phẩm truyền hình sẽ có giá trị lâu dài hơn hẳn những thứ đang viral trên Tiktok hay trên YouTube.

PGS, TS Nguyễn Ngọc Oanh, Trưởng Khoa Quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, nêu dẫn chứng, khi năm 1448 người ta phát minh ra máy in, đã có dự báo là thời của báo in. Đến khi phát thanh ra đời, người ta lại nói rằng phát thanh có thể giết chết báo in “bởi vì người ta nghe chứ ai người ta còn đọc nữa”. Rồi đến khi truyền hình ra đời thì người ta nói là phát thanh sẽ chết. Nhưng cuối cùng, truyền hình cũng không giết chết báo in hay phát thanh như những dự đoán trước đó.

“Bây giờ, khi mạng internet ra đời thì chúng ta đang đặt cho câu hỏi hôm nay đấy là có lo ngại cho truyền hình không? Truyền hình phải thay đổi như thế nào để phù hợp với công nghệ, với những thay đổi hiện nay. Và internet có bắt con người phải thay đổi bởi vì khi các công cụ giao tiếp văn minh hiện đại hơn, nhanh hơn, xác thực hơn?, ông Oanh nêu câu hỏi.

Tuy nhiên, theo ông Oanh, sự thay đổi của công nghệ không có gì là đáng sợ và internet sẽ không giết được truyền hình, như truyền hình đã từng không “giết chết” được phát thanh hay báo in.

Bà Lã Cẩm Vân cũng cho rằng, điểm mạnh của báo chí, truyền hình là tính xác thực, điều này phản ánh qua thực tế là càng khi mạng xã hội nhiễu loạn thông tin, khi “bên này bên nọ tranh luận gay gắt” thì những bản tin chính thống của các đài truyền hình lại được quan tâm hơn cả. Theo bà, mạng xã hội chỉ đóng vai trò một nguồn tin. Một nguồn tin không chính thống, nguồn tin cần phải mất rất nhiều công sức để xác thực.

Tại phiên thảo luận, các nhà báo đã chia sẻ những kinh nghiệm, chia sẻ những sáng kiến của các đài truyền hình trong và ngoài nước nhằm thích nghi với môi trường mới, và giành lại công chúng đồng thời duy trì vị thế cũng như nguồn thu. Theo nhà báo Nguyễn Thu Hà, Trưởng Ban Chuyên đề - Đài Truyền hình Việt Nam, những chia sẻ tại phiên thảo luận rất hữu ích và mỗi người đều học hỏi được thêm rất nhiều điều giá trị.

Phiên thảo đã đưa đến khẳng định rằng, trong môi trường truyền thông đa dạng và cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, ngành Truyền hình Việt Nam buộc phải “thích nghi là tồn tại” - qua việc đổi mới nội dung, chuyển đổi quy trình sản xuất và phân phối, cũng như nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Chìa khóa nằm ở sự linh hoạt, nhanh nhạy và sáng tạo – để truyền hình không chỉ tồn tại mà còn “tỏa sáng” trên bản đồ truyền thông số.

NGÔ HUYỀN - Ảnh: MAI HÀ