Thông tin tư liệu > Tư liệu trong nước

Phật giáo ra đời rất sớm trong lịch sử tư tưởng nhân loại, khi du nhập vào Việt Nam đã có sự ảnh hưởng lớn đến đời sống tinh thần của người dân, trong đó nổi bật là tư tưởng nhân quả. Với sự thâm nhập mạnh mẽ, hết sức tự nhiên vào đời sống tinh thần của nhân dân, nó đã góp phần củng cố thêm những truyền thống tốt đẹp vốn có của dân tộc Việt Nam như tinh thần yêu nước, đoàn kết, ý thức tự lực, tự cường. Thông qua hình thức sinh hoạt văn hóa, tư tưởng Phật giáo đã hướng con người đến cái chân, thiện, lánh xa cái xấu, cái ác, có tinh thần vị tha bác ái, từ bi hỷ xả, khuyến khích sự yêu thương đồng cảm giữa người với người, người với tự nhiên.

Lý Huế là một trong những đại diện tiêu biểu của dòng âm nhạc dân gian xứ Huế. Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, tác động của môi trường, con người, xã hội... đã làm cho lý Huế vắng bóng dần trong đời sống sinh hoạt của người dân. Để hiểu hơn về loại hình âm nhạc dân gian độc đáo này, chúng tôi xin điểm lại một số công trình nghiên cứu của các nhà khoa học đi trước.

Ở làng Như Quỳnh (thị trấn Như Quỳnh, Văn Lâm, Hưng Yên) có một quần thể di tích liên quan đến bà chúa Ghênh nổi tiếng trong dân gian vùng Kinh Bắc. Trong quần thể di tích ấy, những tác phẩm điêu khắc đá không chỉ góp phần ghi vào lịch sử mỹ thuật Việt Nam một dấu ấn về phong cách nghệ thuật Lê - Trịnh mà còn như một chứng nhân về một thời bình yên thì ít, tao loạn thì nhiều trong dặm dài lịch sử dân tộc…

Tranh quảng cáo ngoài trời trên thế giới xuất hiện, tồn tại và phát triển không ngừng qua nhiều thế kỷ. Thể loại tranh này không chỉ thuần túy là vẻ đẹp của nghệ thuật thị giác mà còn đáp ứng nhu cầu tuyên truyền, quảng bá nội dung hình ảnh đến với người tiêu dùng, thuyết phục khách hàng đến với sản phẩm, doanh nghiệp.

Biểu trưng (symbolization) là một phương pháp con người sử dụng để bộc lộ những nhu cầu nhận thức của mình dưới dạng cảm nhận sự vật khách quan thông qua hình ảnh. Nhờ có biểu trưng, con người tạo ra thế giới của những cảm nhận và tưởng tượng. Hình ảnh hoa mang nhiều giá trị biểu trưng cho cái đẹp, sự tinh khiết trắng trong, phẩm chất cao quý, sức sống mạnh mẽ và tình yêu, hạnh phúc. Trong ca dao Việt Nam, hoa vừa mang ý nghĩa biểu trưng riêng của các loài hoa, vừa mang ý nghĩa biểu trưng trong mối quan hệ với các đối tượng khác.

Đời sống văn hóa có thể hiểu đó là tất cả những hoạt động của con người tác động vào đời sống vật chất, đời sống tinh thần, đời sống xã hội để hướng con người vươn lên theo quy luật của cái đúng, cái đẹp, cái tốt, của chuẩn mực giá trị chân - thiện - mỹ, đào thải những biểu hiện tiêu cực tha hóa con người. Đời sống văn hóa bao giờ cũng có tính kế thừa, tính đổi mới. Kế thừa các giá trị truyền thống tốt đẹp của các thế hệ đi trước tạo ra sự ổn định và tiền đề khẳng định những giá trị mới và đổi mới sáng tạo để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về vật chất và tinh thần của con người.

Người Tày là tộc người có dân số đông nhất ở huyện Bạch Thông, Bắc Cạn. Người Tày ở Bạch Thông có tôn giáo, tín ngưỡng, văn hóa vô cùng phong phú, đa dạng. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau mà các giá trị tôn giáo tín ngưỡng, văn hóa của tộc người Tày ở Bạch Thông đang dần mai một. Đối với văn hóa tộc người, nghi lễ, lễ hội luôn là rào chắn tốt nhất để bảo vệ bản sắc văn hóa, giữ gìn phong tục tập quán, nếp sống tốt đẹp của cộng đồng. Trong đó, tôn giáo, tín ngưỡng có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hóa tâm linh, có vai trò chi phối tâm tư tình cảm của người Tày. Văn hóa tâm linh của người Tày là tín ngưỡng văn hóa dân gian được xây dựng trên quan niệm linh hồn, vạn vật hữu linh, nằm trong văn hóa truyền thống đa dạng, độc đáo, đậm nét bản sắc dân tộc.

Ba Vì là xã miền núi duy nhất của Hà Nội có người Dao quần chẹt cư trú thành cộng đồng. Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường, giao lưu văn hóa ngày càng mở rộng, văn hóa truyền thống của người Dao nơi đây đã có những biến đổi nhất định. Tuy nhiên, do tính cộng đồng sâu sắc mà một số nét văn hóa của người Dao được bảo tồn khá toàn diện, trong đó có nghi lễ tang ma. Đây là nghi lễ cuối cùng trong chu kỳ vòng đời của mỗi con người, không chỉ có ý nghĩa tiễn đưa linh hồn người chết về với thế giới tổ tiên mà còn để bảo vệ sự yên bình cho người đang sống.

Quá trình hình thành và phát triển nghệ thuật tranh khắc gỗ TP.HCM có những chuyển biến rất rõ về đề tài cũng như hình thức thể hiện tác phẩm của từng tác giả. Đội ngũ họa sĩ làm tranh khắc gỗ ngày càng hùng hậu và đặc biệt trong các triển lãm khu vực thời gian gần đây, số lượng tác phẩm, tác giả tăng lên và có nhiều tác phẩm đạt giải thưởng cao. Nghệ thuật tranh khắc gỗ hiện đại tại TP.HCM luôn đóng vai trò quan trọng đối với mỹ thuật khu vực Nam Bộ cũng như nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế.